Türkiye Barolar Birliği Dergisi 141.Sayı

29 TBB Dergisi 2019 (141) Berke ÖZENÇ maması, tüm dinlerin eşit olarak anayasal güvenceye sahip olması, di- nin kötüye kullanılmasının engellenmesi ve son olarak, bireyin manevi yaşamını aşan ve toplumsal yaşamı etkileyen eylemlere, gerektiğinde, kamu yararı ya da düzenini korumak amacıyla sınırlar getirilmesidir. 47 Dikkat çekici husus, AYM’nin ortaya koyduğu bu ilkelerin yalnızca sonuncusunda bireysel bir özgürlük olarak inanç özgürlüğüne dolaylı olarak değinilmiş olmasıdır. Ama burada da AYM’nin, inanç özgür- lüğünün korunmasına değil, kamu yararı ya da düzenine atıfla sınır- landırmasına dair vurgusu önem taşır. AYM’nin laikliğe dair ortaya koyduğu bu ilkelerin ortak özelliği, devlete, inanç özgürlüğünü dü- zenleme konusunda geniş bir müdahale yetkisi tanımasıdır. İnancını açıklamaya zorlamanın yasak olduğuna dair açık anayasal normların varlığına rağmen, nüfus cüzdanı aracılığıyla bireylerin dini aidiyet- lerini açıklamak zorunda bırakılmasının laiklik ilkesi gereği hukuka uygun olduğu sonucuna ulaşılması bu bağlamda değerlendirilebilir. 2. 4+4+4+ Kararı ve AYM’nin Laiklik Yorumunun Değişmeyen Özü AYM’nin 2012 yılında, “esnek ya da özgürlükçü laiklik” 48 şeklin- de kavramsallaştırdığı içtihadında da laiklik ilkesine dair yaklaşımın özünde değişmediği söylenebilir. Karardaki esneklik vurgusunun AYM’nin işaret ettiği üzere özgürlükçü bir çağrışımı olsa da kararda ortaya konan ilkeler, bu esnekliğin, aslında devletin dini meselelere dair sahip olduğu takdir payı açısından kabul edildiğini gösterir. 49 Ka- rarın konusu, ortaokul ve liselerde seçimlik derslerin düzenleniş şekli- dir. Dava konusu düzenlemeye göre, “Kur’an-ı Kerim” ve “Hz. Peygam- berimizin Hayatı”, müfredatta seçimlik ders olarak yer alması zorunlu olan yegâne iki derstir. Bu iki ders dışında hangi derslerin seçimlik olarak okutulacağı, Milli Eğitim Bakanlığı’nın takdirine bırakılmıştır. AYM bu düzenlemenin Anayasa’da öngörülen laiklik ve kanun önünde eşitlik ilkeleriyle uyumlu olduğu sonucuna ulaşmıştır. Bu so- nuca ulaşırken AYM’nin dayandığı esnek laiklik yorumu: 47 AYM, E: 1995/17, K: 1995/16, 21.6.1995, s. 546 48 AYM, E: 2012/65, K: 2012/128, 20.9.2012, Anayasa Mahkemesi Kararlar Dergisi , S. 50, C. 2, 2013, s. 1443 49 Aynı doğrultuda Kerem Altıparmak, “Anayasa Mahkemesi ve 4+4+4: Özgürlük Hanesinde Elde Var 0”, Bianet, 24 Nisan 2013, www.bianet.org .