Türkiye Barolar Birliği Dergisi 141.Sayı

290 Araç Çevirme Uygulaması Üzerinden Gerçekleştirilen Yolcu Taşıma Faaliyetleri Kapsamında Code of Obligations, type of the contract must be determined accor- ding to authentic and mutual desires of parties, regardless of Uber’s own characterization of their services as intermediary services and explicit clauses -those remind brokerage contract- which are written in order to conceal real purposes of parties. Keywords: Uber, Ride Hailing Application, Mobil Taxi Applica- tion, Determination of Type of Contract, Contract of Carriage, Bro- kerage Contract I. GİRİŞ Araç çevirme (ride hailing) uygulamaları 1 ilk kez 2014 yılında Uber’in 2 ülkemizde faaliyete başlamasıyla birlikte hayatımıza girmiş- tir. Araç çevirme uygulamaları alanında dünyadaki genel eğilime pa- ralel şekilde ülkemizde de hızlı bir gelişme yaşanmış olup, bu alanda faaliyet gösteren şirketlerin sayısındaki artışla birlikte araç çevirme uygulamaları üzerinden gerçekleştirilen yolcu taşımacılığı faaliyetleri de büyük bir hızla büyümüştür. Araç çevirme pazarında yaşanan bu hızlı büyüme sonucunda ül- kemizde bu uygulamaların, özellikle de pazarda en büyük paya sahip olan Uber’in faaliyetlerinin hukuka uygun olup olmadığı hususu tar- 1 Bu tür uygulamalar için İngilizce’de “ride hailing” kavramı kullanılmaktadır. Bkz. Guido Noto La Diega, “Uber law and awareness by design. An empirical study on online platforms and dehumanised negotiations”, European Journal of Consumer Law, 2016, Issue 2, s. 384; Ülkemizde ise bu kavrama karşılık olarak “hibrit tak- si taşımacılığı” kavramı önerilmiştir. Bkz. Servet Yetim, “Uber, Hukuki Sorunlar ve Çözüm Önerileri”, Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, 2015, S. 6, s. 623. Ancak bu öneri kanaatimizce isabetli değildir. Nitekim “to hail a cab/taxi”, yaklaşmakta olan bir taksiyi durdurmak, çevirmek anlamına gelmekte olup, (Bkz. https:// en.oxforddictionaries.com/definition/hail, (E.T: 21.03.2018)) “ride hailing” kav- ramı taksi yerine yoldan geçen özel bir otomobili çevirmeyi ifade etmektedir. Bu nedenle kanaatimizce, “ride hailing” kavramı yerine “araç çevirme” kavramının kullanılması daha isabetli olacaktır. 2 Hollanda’da Kurulu Uber International Holding BV tarafından, ülkemizde evvela Uber Turkey Limuzin Araç Kiralama Turizm Ticaret Ltd. Şti. adlı şirket kurulmuş olup, (Bkz. 25.01.2013 tarih ve 8244 sayılı Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi, s. 324, 325) sonrasında bu şirketin unvanı Uber Turkey Yazılım ve Teknoloji Hizmetleri Ltd. Şti. olarak değiştirilmiştir. Bkz. 18.06.2013 tarih ve 8344 sayılı Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi, s. 433. Uber International Holding BV ise, merkezi ABD’de bulunan Uber Technologies Inc. tarafından, Uber’in ABD dışındaki faaliyetlerinin idaresi için kurulmuş bir şirkettir. Bkz. How Uber plays the tax shell game, http://fortu- ne.com/2015/10/22/uber-tax-shell/ , (E.T.: 19.07.2018). Bu nedenle çalışmamızda aksi gerekli olmadıkça, araç çevirme uygulaması ve bu uygulamanın idaresinde yer alan şirketlerden “Uber” olarak bahsedilecektir.