Türkiye Barolar Birliği Dergisi 141.Sayı

295 TBB Dergisi 2019 (141) Aydın KAYA ekonomiler içerisinde belki de en çok ses getireni, geleneksel taksicilik faaliyetinin yerini almaya aday olan, şehir içi yolculuk yapmak isteyen kişilerle, bu ulaşım hizmetini belli bir bedel karşılığı sunmayı kabul eden sürücülerin bir araya getirildiği araç çevirme uygulamalarıdır. Araç çevirme uygulaması denildiğinde akla, bu alanda faaliyete geçen ilk şirket olması ve ulaştığı ekonomik büyüklük nedeniyle, ABD merkezli Uber Technologies Inc. gelmektedir. Uber, 2009 yılında ku- rulan ve akıllı telefonların GPS imkânlarından yararlanarak yolcularla sürücüleri eşleştiren bir Android, IOS ve Windows Phone uygulaması- dır. 19 Toplam yetmiş dokuz ülkede 20 ve yedi yüz otuz dört şehirde 21 faa- liyet göstermekte olan Uber’in piyasa değeri 2017 sonlarında 48 Milyar USD olarak hesaplanmıştır. 22 Dünyada faaliyete geçtiği günden bu yana Uber ile gerçekleştirilen yolculuk sayısı 2017 yılında beş milyar adedi aşmışken, 23 10.07.2018 itibarı ile bu sayı on milyar adede ulaşmıştır. 24 Uber’in yanı sıra, bu alanda dünyada önde gelen diğer şirketler, yine ABD merkezli Lyft, Inc. 25 ve Çin merkezli Didi Chuxing 26 şirketleridir. 19 A. Alexander DeMasi, “Uber: Europe’s Backseat Driver for the Sharing Economy”, Creighton International and Comparative Law Journal, 2016, Vol. 7, Issue 1, s. 74. 20 Ülke listesine https://www.uber.com/tr/country-list/ adresinden erişildi (E.T.: 11.04.2018). 21 Şehir listesine https://www.uber.com/tr/cities/ adresinden erişildi (E.T.: 11.04.2018). 22 Breaking Down Uber’s Valuation: An Interactive Analysis, https://www.forbes. com/sites/greatspeculations/2018.02.22/breaking-down-ubers-valuation-an- interactive-analysis/#3ed144f94785, (E.T. 11.04.2018). 23 Breaking Down Uber’s Valuation: An Interactive Analysis, https://www.for- bes.com/sites/greatspeculations/2018/02/22/breaking-down-ubers-valuation- an-interactive-analysis/#3ed144f94785, (E.T. 11.04.2018); Uber, Türkiye’deki yolcu sayısını 1 yılda 4’e katladı, https://www.gazeteduvar.com.tr/ekono- mi/2017/10/24/uber-turkiyedeki-yolcu-sayisini-1-yilda-4e-katladi/, (E.T.: 25.01.2018). 24 Bu sayıya ulaştırılan yemek siparişleri de dâhildir. Bkz. https://www.uber.com/ newsroom/10-billion/, (E.T.: 25.07.2018). 25 ABD’de ve Kanada’da faaliyet gösteren firma tarafından 2016 yılında 162,6 mil- yon yolculuk gerçekleştirilmişken, 2017 yılında gerçekleştirilen yolculuk sayısı bunun iki katını aşmış ve şirketin 2017 yılsonu itibarı ile değeri 11 Milyar USD olarak belirlenmiştir. Bkz. Lyft Gets $500 Million Funding Boost, http://fortune. com/2017/12/05/lyft-gets-1-5-billion-funding-boost-thanks-to-google/, (E.T.: 03.05.2018). 26 450milyon kullanıcısı bulunan (Bkz. http://www.didichuxing.com/en/aboutus/ overview, (E.T.: 03.05.2018) firma, 2017 yılı itibarı ile 56 Milyar USD olarak değer- lenmiştir. Bkz. Didi Chuxing Faces Stiff Competition In Race To Dominate China’s Ride-Sharing Market, https://www.forbes.com/sites/ywang/2018/04/11/ didi-chuxing-faces-stiff-competition-in-race-to-dominate-chinas-ride-sharing- market/#12d1b4f34a1e, (E.T.: 03.05.2018).