Türkiye Barolar Birliği Dergisi 141.Sayı

312 Araç Çevirme Uygulaması Üzerinden Gerçekleştirilen Yolcu Taşıma Faaliyetleri Kapsamında ilişkisinin hukuki niteliğinin 4857 sayılı İş Kanunu’nun 2’nci maddesi kapsamındaki bir iş ilişkisi mi, yoksa alt taşıma sözleşmesi mi olduğu- nun tespiti önem taşımaktadır. Öyle ki, ifa yardımcısının iş sözleşmesi kapsamında istihdam edilen bir kişi olması halinde, yolcu ile yapılan yolcu taşıma sözleşmesinin taşıyıcı sıfatını haiz karşı tarafının tespi- tinde herhangi bir uyuşmazlık kalmamaktadır. Zira Uber tarafından iş sözleşmesine istinaden çalıştırılan bir işçinin fiili taşımayı gerçekleş- tirmesi halinde, işçi bağımsız olarak kendi adına bir ifada bulunmadı- ğından, işçinin yolcu taşıma sözleşmesinin tarafı olamayacağı açıktır. Sürücü ile Uber arasındaki ilişkinin iş ilişkisi olmaması halinde ise, alt taşıma sözleşmesi söz konusu olmaktadır. Bu durumda ortada tek bir taşıma işi olmasına rağmen, hukuken birbirinden bağımsız iki taşıma sözleşmesi ortaya çıkmakta, 96 ancak bu alt taşıma sözleşmesi yolcu ile kurulan taşıma sözleşmesi bakımından Uber’in taşıyıcı sıfa- tını ortadan kaldırmamaktadır. Dolayısıyla her iki halde de yolcu ta- şıma sözleşmesinin karşı tarafı Uber olmakla beraber ifa yardımcısı durumundaki sürücünün, Uber ile istihdam ilişkisi içerisinde olması halinde yolcu taşıma sözleşmesinin tarafı olabilme ihtimali ortadan kalkmaktadır. Uber tarafından ülkemizde sunulmakta olan UberXL hizmeti kap- samında ele alındığında, Uber ile sürücü arasındaki hukuki ilişkinin iş ilişkisi mi yoksa alt taşıma sözleşmesi mi olduğunun tespitinde ba- ğımlılık unsurunun bulunup bulunmadığı önem taşımaktadır. Nite- kim doktrinde ve Yargıtay kararlarında iş sözleşmesini diğer iş görme sözleşmelerinden ayıran temel kriter bağımlılık unsuru olarak kabul edilmektedir. 97 Bağımlık unsuru içinde de ekonomik ve teknik bağım- 96 Aksoy, s. 59. 97 Münir Ekonomi, İş Hukuku Ferdi İş Hukuku, C. I, 3. Bası, İstanbul Teknik Üni- versite Matbaası, İstanbul, 1984, s. 73, 74; Sarper Süzek, İş Hukuku, 9. Baskı, Beta Yayınevi, İstanbul, 2013, s. 230 vd.; Nuri Çelik, İş Hukuku Dersleri, 26. Bası, Beta Yayınevi, İstanbul, 2013, s. 85 vd.; Ünal Narmanlıoğlu, İş Hukuk Ferdi İş İlişki- leri I, 5. Baskı, Beta Yayınevi, İstanbul, 2014, s. 167 vd.; Ali Güzel, “Fabrikadan İnternet’e İşçi Kavramı ve Özellikle Bağımlılık Unsuru Üzerine Bir Deneme”, Kamu-İş İş Hukuku ve İktisat Dergisi , Haziran 1997, C. 4, S. 2, s. 84, 95; Güzel, İşçi Kavramı, s. 17; Öner Eyrenci/Savaş Taşkent/Devrim Ulucan, Bireysel İş Huku- ku, 7. Baskı, Beta Yayınevi, İstanbul, 2016, s. 26, 57 vd.; Nizamettin Aktay/Kadir Arıcı/E. Tuncay Senyen Kaplan, İş Hukuku, 6. Baskı, Gazi Kitabevi, Ankara, 2013, s. 51; Arzu Kuban, “Yeni İstihdam Türleri Bakımından İşçi Kavramı”, İş ve Sosyal Güvenlik Hukukunda İşçi ve İşveren Kavramları ve Uygulamada Ortaya Çıkan Sorunlar, Galatasaray Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 1998, s. 48, 61; Süleyman