Türkiye Barolar Birliği Dergisi 141.Sayı

318 Araç Çevirme Uygulaması Üzerinden Gerçekleştirilen Yolcu Taşıma Faaliyetleri Kapsamında IV. SONUÇ Son yıllarda büyük gelişme kaydeden gig ekonomiler içerisinde en fazla ses getiren şirketlerden birisi ülkemizde de faaliyette olan Uber’dir. Şehir içi yolculuk yapmak isteyen kişilerle, bu ulaşım hizme- tini belli bir bedel karşılığı sunmayı kabul eden sürücülerin uygula- ma üzerinden bir araya getirildiği bu sistem araç çevirme (ride hailing) uygulaması olarak adlandırılmaktadır. Uber’in yanı sıra ülkemizde YOLO, OLEV ve Scotty gibi yerel nitelikli araç çevirme uygulamaları da faaliyet göstermektedir. Uber’in faaliyette olduğu diğer ülkelerde olduğu gibi ülkemizde de şirketin yürüttüğü faaliyetler nedeniyle hukuki uyuşmazlıklar ya- şanmaktadır. Bu uyuşmazlıkların temelinde yer alan esas konu Uber tarafından sunulan hizmetlerin hukuki niteliğinin ne olduğudur. Uber tarafından, kendilerince sunulan hizmetin taşımacılık hizme- ti olmayıp bir aracılık hizmeti olduğu iddia edilmekte ve sisteme dâhil olan yolcu ve sürücüler ile yapılan sözleşmelere bu yönde hükümler konulmaktadır. Bu konuda yabancı ülkelerde ortaya çıkan uyuşmaz- lıklardan ilki Uber ile geleneksel taksicilik hizmeti yürüten kişiler arasında doğmakta olup, bu kişiler tarafından Uber’in yürütmekte ol- duğu faaliyetlerin aracılık hizmeti olmayıp yolcu taşımacılığı hizmeti olduğu iddia edilmektedir. Diğer uyuşmazlık ise Uber ile sürücüler arasındaki hukuki ilişkinin nitelendirilmesinde ortaya çıkmaktadır. Uber, sürücülerin bağımsız sözleşmeci taraf olduğunu iddia ederken, sürücüler ise kendilerinin Uber ile istihdam ilişkisi içinde oldukları id- diası ile davalar açmaktadırlar. Bu uyuşmazlıklara ilişkin, ABAD ve yabancı ülke yargı organlarınca verilen ve Uber tarafından sunulan hizmetin taşımacılık hizmeti olduğu ve Uber ile sürücüler arasındaki ilişkinin istihdam ilişkisi olduğu yönünde kararlar bulunmaktadır. Konu iç hukukumuz bakımından ele alındığında, Uber ile yolcular arasındaki sözleşmesel ilişki yolcu taşıma sözleşmesidir. Uber’in iddi- aları ve sözleşmede yer alan düzenlemeler akla simsarlık sözleşmesini getirse de, TBK m. 520 ve devamında düzenlenen simsarlık sözleşmesi bağlamında, simsarlık faaliyeti maddi edim vekâleti niteliğinde olup hiçbir zaman hukuki işlem vekâletini içermemektedir. Oysaki uygula- ma aracılığıyla gerçekleştirilen yolcu taşımacılığı bağlamında, taşıma sözleşmesinin esaslı unsurları yolcu ile sürücü arasında değil, doğru-