Türkiye Barolar Birliği Dergisi 141.Sayı

Bir Anglo – Amerikan Hukuku Müessesesi Olarak CEZALANDIRICI TAZMİNATIN [PUNITIVE DAMAGES] BAZI TÜRK HUKUKU MÜESSESELERİ İLE MUKAYESESİ THE COMPARISON OF PUNITIVE DAMAGES AS AN ANGLO- AMERICAN LEGAL MATTER TO A NUMBER OF TURKISH LEGAL CONCEPTS M. Tarık GÜLERYÜZ* Ayça ZORLUOĞLU YILMAZ** Özet: Kaynağını Anglo-Amerikan hukuk sistemlerinde bu- lan cezalandırıcı tazminat kavramı, fiili olarak oluşan zarardan bağımsız bir tazminata hükmedilmesi ile cezalandırma ve önle- me işlevi sağlamayı amaçlamaktadır. Bu bağlamda, tazminatın zararla orantılı olması ilkesi üzerine kurulu olan klasik anlamdaki telafi edici nitelikteki tazminattan ayrı ve bağımsız bir tazminat türü olarak dikkat çekmektedir. Kıta Avrupası hukuk sistemle- rinde ve dolayısıyla Türk hukukunda hâkim olan ilkelere göre, tazminat, zararı telafi etme işlevi taşıdığından ve zarara yol açan fiil sebebiyle zarar görenin sebepsiz zenginleşmesine yol açılmaması gerektiğinden, bu hukuk sistemlerinde cezalandı- rıcı tazminata bir tazminat kalemi olarak yer verilmemektedir. Oysa bu çalışmada da detaylandırılan cezalandırıcı tazminat ve bu tazminat türünün Common Law kapsamındaki uygulamasına benzer olarak, Türk özel hukukunun birçok alanında da, ceza- landırma ve önleme amaçlarıyla, tazminata gerçekte meydana gelen zarar miktarından bağımsız olarak hükmedildiği birçok tazminat düzenlemesi öngörülmüştür. Bu çalışmada, öncelikle, cezalandırıcı tazminat ve işlevleri tanıtılmış daha sonra Türk hu- kukunda yer alan bir takım özel tazminat düzenlemeleri detaylı olarak irdelenerek, bu müesseselerin Anglo-Amerikan anlamda cezai tazminat niteliği taşıyıp taşımadığının mukayesesi yapıl- mıştır. Bu özel hukuki düzenlemelerde öngörülen tazminatlar * Avukat, İstanbul Bilgi Üniversitesi Özel Hukuk Doktora Öğrencisi, tarik.guler- [email protected] , ORCID: 0000-0001-6451-8608 ** Arş. Gör., Hacettepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medeni Hukuk Anabilim Dalı, [email protected] , ORCID: 0000-0001-7250-4097, Makalenin Gönderim Tarihi: 07.09.2018 Kabul Tarihi: 01.10.2018