Türkiye Barolar Birliği Dergisi 141.Sayı

334 Bir Anglo – Amerikan Hukuku Müessesesi Olarak Cezalandırıcı Tazminatın ... diğer ilave koşul ise telafi edici tazminatın faili cezalandırmaya yetme- yecek olmasıdır. Rookes v. Barnard davasında cezalandırıcı tazminata ancak ve ancak (if but only if) mahkeme tarafından hükmedilecek te- lafi edici tazminatın miktarının davalıyı cezalandırmaya ve önlemeye yetmediği durumlarda hükmedilebileceğine karar verilmiştir. Lord Devlin ancak ve ancak şartını şu sözlerle ifade etmiştir: “…cezalan- dırıcı tazminata hükmedilebilecek durumlarda 32 … failin zalimane davranışının (outrageous conduct) cezalandırılması, yapılan eylemi- nin uygunsuzluğunun ifşası ve faili gelecekte de benzeri eylemlerden alıkonulması için ancak ve ancak (if but only if) jürinin tazminat ola- rak düşündüğü tutarın yeterli olmadığının düşünülmesi hallerinde… jüri [zarardan] daha yüksek bir tutara hükmedebilir…”. 33 Konuyla ilgili içtihatlar incelendiğinde, ancak ve ancak şartı olarak kabul edi- len Lord Devlin’in anılan görüşünün kategori testine ilave bir şart ola- rak arandığı görülmektedir. 34 Telafi edici tazminat açısından olmasa da cezalandırıcı tazminatın hesaplanmasına ilişkin bir etken de failin ekonomik durumudur. Lord Devlin bu hususu Rookes v. Barnard da- vasında 35 şu şekilde dile getirmiştir: “tarafların ekonomik durumunun tazminatın hesaplanması ile ilgisi yoktur, cezalandırıcı tazminat he- saplarken ise önemlidir”. 3. Amerikan Hukukunda Cezalandırıcı Tazminat İngiliz hukukunda cezalandırıcı tazminat doktrini açısından mi- henk taşı olarak kabul edilen Huckle v. Money davasından 21 yıl sonra cezalandırıcı tazminat kuramsal olarak Amerika’da Genay v. Norris davasında zikredilmiştir. 36 Davaya konu olayda, davalı tarafından davacının içkisine muziplik yapmak amacıyla kuduzböceği [Spanish Fly] atılmış ve netice olarak davacı hastalanmıştır. Davalı her ne kadar yaptığının tamamen şaka maksatlı olduğunu iddia etmiş ise davacının ciddi bir biçimde hastalanmış olması nedeni ile mahkemece davalının South West Water Services Ltd [1993] QB 507 davasında davalının mahkûmiyet cezası almasını cezalandırıcı tazminat davasının reddi için ilave bir gerekçe olarak kabul etmiştir. Bu konuda ayrıca bkz. yukarıda dn. 19. 32 Kategori testine göre cezalandırıcı tazminata hükmedilebilecek durumlarda. 33 Rookes v. Barnard [1964] 1 All England Law Reports (All ER) 367; Gotanda, s. 12. 34 Bu konuda bkz.Cassell and Co. Ltd v. Broome and Another [1972] 2 WLR 645. 35 Rookes v. Barnard [1964] 1 All England Law Reports (All ER) 367. 36 Genay v. Moris [1784] 1 SCL 6. Owen, s. 369.