Türkiye Barolar Birliği Dergisi 141.Sayı

338 Bir Anglo – Amerikan Hukuku Müessesesi Olarak Cezalandırıcı Tazminatın ... 5. Cezalandırıcı Tazminata Karşı Argümanlar Cezalandırıcı tazminat doktrini gerek doğduğu topraklar olan İngiltere’de gerekse de gelişip serpildiği ve en yaygın uygulama alanı bulduğu 56 Amerika’da yoğun eleştirilere maruz kalmaktadır. İngiliz hukukunda cezalandırıcı tazminata ilişkin eleştirilen odak noktasını (i) medeni hukuk ile ceza hukukunun işlevlerini karıştırması ve (ii) Rookes v. Barnard davasında kabul edilen kategori testi oluş- turmaktadır. İlk eleştiri elbette önleme ve cezalandırma amacı gütmesi gereken ceza ve tazmin etme amacı gütmesi gereken tazminat kavram- larını yan yana getiren cezalandırıcı tazminatın ceza hukukuna ilişkin kuralları yadsıması fakat özgürlüğü sınırlandırıcı olmayan bir ceza mahkemesi kararına benzer sonuçlar doğurmasına ilişkindir. 57 Cas- sell and Co. Ltd v. Broome and Another davasında Lord Kilbrandon bu hususta aynen şu ifadeleri kullanmıştır: “…cezalandırıcı tazminat özü itibari ile bir cezadır; ancak aleyhine cezaya hükmedilen davalı bir ceza mahkemesinde yargılanıyor olsa idi sahip olacağı usulü koruma haklarından [procedural safeguards] yoksundur…”. Ceza ve medeni hukuk işlevlerine ilişkin olarak getirilen bir diğer eleştiri de ceza ola- rak hükmedilen tutarın devlete [kamuya] değil de zarar görene öden- mesidir. 58 Rookes v. Barnard davasında kabul edilen kategori testi de yoğun eleştirilere maruz kalmış ve kategori testinde haksız fiiller ayrı- mı yapılmasını mantıksız kabul ederek, kategori testinin tümü ile kal- dırılmasını önerilmiştir. 59 İngiliz hukuku ile benzer bir şekilde Amerikan hukukunda da cezalandırıcı tazminatın ceza hukukuna olan dirsek teması yoğun eleştirilere neden olmuştur. Eleştirileri satır başları ile alıntılarsak; “(i) haksız fiil hukuku (tort) ile ceza hukukunu birbirine karıştırdığı, (ii) hukuka aykırı hükümlerle müphemlik yarattığı; (iii) cezalandırıcı taz- minata konu eylemlerin sigortalanması durumunda cezanın kamuya yansıdığı; (iv) orantısız cezaların sosyal barışı olumsuz etkilediği” yö- nünde eleştirilerin sıklıkla yapıldığı görülmektedir. 60 Amerikan huku- 56 Gotanda, s. 31. 57 Cassell and Co. Ltd v. Broome and Another [1972] 2 WLR 645. 58 Koziol/Wilcox, s. 32-33. 59 Cassell and Co. Ltd v. Broome and Another [1972] 2 WLR 645. Koziol/Wilcox, s. 53. 60 Owen, s. 382-400; Markel, s. 1423-1424. Amerikan hukukunda cezalandırıcı tazmi-