Türkiye Barolar Birliği Dergisi 141.Sayı

342 Bir Anglo – Amerikan Hukuku Müessesesi Olarak Cezalandırıcı Tazminatın ... de cezalandırma amacının yalnızca zararı aşan kısma indirgenmesi isabetli değildir. Tazminatın hesaplanmasında zarar verenin kusuru- nun dikkate alındığı düşünüldüğünde, zarar verenin hukuka aykırı eylemi nedeni ile bir yaptırıma tabi tutulmasının -niceliksel tartışma- lara takılmadan- gerisinde cezalandırma düşüncesini taşıdığı kabul edilmeli 75 ve tazminatın zararın üst limiti ile sınırlandırılması yalnızca bir hukuk politikası tercihi olarak kabul edilmelidir. 6. Bazı Türk Hukuku Müesseselerinin Gerisindeki Amaç: Cezalandırmak mı Telafi Etmek mi? Çalışmanın bu kısmında, özelde Türk genelde ise Kıta Avrupası hukuk sistemleri cezalandırıcı tazminata işlevsellik anlamında yakın bazı hukuki müesseseler incelenecektir. Bu kısımda cevabı aranan te- mel soru, açık açık ismen zikredilmese dahi hukuk sistemimizin ceza- landırıcı tazminata aşina olup olmadığıdır. Türk hukukunda cezalandırıcı tazminat örneklerinin olup olma- dığına karar verebilmek için öncelikle cezalandırıcı tazminatın tanım- lanması gerekmektedir. Cezalandırıcı tazminatın temelini teşkil eden İngiliz ve Amerikan hukuklarında dahi cezalandırıcı tazminata ilişkin yeknesak bir tanımlama mevcut değildir. Kıta Avrupası hukuk sis- temlerinin yapısı nazara alındığında kusurlu bir eylem sonucu zararın doğduğu, tazminatın zarar miktarından bağımsız olarak belirlendiği ve tazminata hükmederken cezalandırma düşüncesinin hâkim olduğu hallerde cezalandırıcı tazminatın var olduğu söylenebilir. Kıta Avru- pası hukuk sistemleri bakış açısından değerlendirildiğinde, cezalan- dırıcı tazminatın öncelikli olarak cezalandırma ve önleme şeklinde iki işlevi olduğunu daha önce zikretmiştik. 76 Buna göre tazminat miktarı- nın gerçek zarar miktarından daha fazla olduğu hallerde cezalandır- ma amacı vardır. 77 Cezalandırıcı tazminatın ikinci işlevi olan önleme ise özel ve genel önleme fonksiyonu taşır. Özel önleme, zarar veren kişinin bu zarar verici eylemi sürdürmekten veya tekrar etmekten vaz- geçirilmesini amaçlarken; genel önlem ise, henüz zarar verici eylemi 75 Aksi görüş için bkz. Merhacı, s. 171-172. Sorumluluk hukukunun cezalandırma -yaptırım- amacının da bulunduğu yönünde bkz. Nomer, s. 33 vd. 76 Bkz. 4 . Cezalandırıcı Tazminatın İşlevleri 77 Merhacı, s. 172.