Türkiye Barolar Birliği Dergisi 141.Sayı

343 TBB Dergisi 2019 (141) M. Tarık GÜLERYÜZ / Ayça ZORLUOĞLU YILMAZ gerçekleştirmemiş üçüncü kişilerin ileride benzer zarar verici eylemle- ri gerçekleştirmekten caydırılması amacını taşır. Bu anlamda cezalan- dırıcı tazminat ibret verici bir işlev taşır. 78 Türk hukuk sisteminde yer alan kurumların cezalandırıcı tazminat niteliğinde olup olmadığını saptamak için bu işlevler göz önünde bulundurulmalıdır. A. Manevi Tazminat Fonksiyonlarına ilişkin tartışmalar nedeni ile Kıta Avrupası hukuk sistemlerinde manevi tazminat cezalandırıcı tazminat ile mukayesede ilk akla gelen örnek olmaktadır. Bir kimsenin kişilik değerlerinde iradesi dışında meydana gelen eksiklikleri ifade eden 79 manevi tazminatın nitelik ve işlevi doktrinde tartışmalıdır. Genel olarak üç görüşün olduğu belirtilmektedir. 80 Buna göre, bir görüş manevi tazminatın amacını/işlevini; zararın telafi edil- mesi ya da zarar verenin cezalandırılması değil, zarar görende uğramış olduğu manevi zararı dindirecek ya da hiç olmazsa hafifletip azaltacak bir tatmin aracı olarak kabul etmektedir. 81 Tatmin görüşü adı verilen 78 Merhacı, s. 91, 92; Ece Baş Süzel, Gerçek Olmayan Vekâletsiz İş Görme Menfaat Devri Yaptırımı , İstanbul 2015, s. 172. 79 Eren, s. 784; Oğuzman/Öz, s. 261; Kılıçoğlu, Borçlar , s. 447; Reisoğlu, s. 198; Ünal, s. 399; Von Thur, s. 121. 80 Kılıçoğlu manevi tazminatın hukuki niteliği hakkındaki görüşleri manevi tazmi- natın bir ceza olduğu ve manevi tazminatın tatmin [özel hukuk niteliği taşıdığı] niteliği taşıdığı şeklinde olmak üzere ikiye ayırmaktadır. Kılıçoğlu, Borçlar , s. 448. Geniş bilgi için bkz. Kılıçoğlu, A. M., “Manevi Tazminatın Hukuksal Niteliği”, Ankara Barosu Dergisi , Ankara 1984, S.1, s. 15- 22, (Kısaltılmışı: Kılıçoğlu, Tazmi- nat), s. 15 vd. 81 Von Thur, s. 122 ve 126; Reisoğlu, s. 198; Haluk Tandoğan, Türk Mesuliyet Huku- ku (Akit Dışı ve Akdi Mesuliyet), İstanbul 2010, (Kısaltılmışı: Tandoğan, Mesuli- yet), s. 330 vd.; Oğuzman/Öz, s. 257; Eren, s. 784 dn. 22’deki yazarlar; Kılıçoğlu, Manevi Tazminatın Hukuksal Niteliği, s. 10 dn. 10’da anılan yazarlar; Kılıçoğlu, “Manevi Tazminatın Hukuksal Niteliği”, s. 20. Serozan, manevi tazminatın tat- min işlevini “tutarsızlığa” yol açacağı gerekçesi ile eleştirmektedir. Rona Serozan , “Manevi Tazminat İstemine Değişik Bir Yaklaşım”, Haluk Tandoğan’ın Hatıra- sına Armağan, Ankara 1990, s. 85. Yargıtay da manevi tazminatın tatmin işlevi olduğu görüşündedir. Konu ile ilgili bir kararında Yargıtay manevi tazminatın ceza ve telafi işlevlerini açıkça reddetmiştir. “Borçlar Kanunu’nun 47. maddesi hükmüne göre hâkimin özel halleri göz önünde tutarak manevi zarar adı ile hak sahibine verilmesine karar vereceği bir para tutarı adalete uygun olmalıdır. Hük- medilecek bu para, zarara uğrayanda manevi huzuru doğurmayı gerçekleştirecek tazminata benzer bir fonksiyonu olan özgün bir nitelik taşır. Bir ceza olmadığı gibi mamelek hukukuna ilişkin zararın karşılanmasını da amaç edinmemiştir. O halde bu tazminatın sınırı onun amacına göre belirlenmelidir. Takdir edilecek miktar,