Türkiye Barolar Birliği Dergisi 141.Sayı

346 Bir Anglo – Amerikan Hukuku Müessesesi Olarak Cezalandırıcı Tazminatın ... yan işçiler iş sözleşmesinin kötü niyetle feshedilmesi halinde bildirim süresine ait ücretin üç katı tutarında tazminata hak kazanır. Usulsüz fesih dışında kötü niyetli fesih varsa sözleşmeyi fesheden aleyhine toplamda dört kat tutarında tazminata hükmedilir [İş Kanunu md. 17 f. 4 c. son]. 91 Kötü niyet tazminatı işçinin hiçbir zararı olmasa da öden- mesi gereken götürü bir tazminattır. 92 Kötü niyet tazminatı zarardan bağımsızdır. 93 Yargıtay kötü niyet tazminatını bir ceza koşulu olarak kabul etmemekte ve bu nedenle de indirime konu edilemeyeceğini ka- bul etmektedir. 94 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun “Sendi- ka Özgürlüğünün Güvencesi” kenar başlıklı md. 25 hükmüne göre, iş sözleşmesinin sendikal nedenlerle [işçinin sendikaya üye olup olma- ması ya da işçi kuruluşlarının faaliyetlerine katılması] feshedildiğinin tespit edilmesi halinde işçi lehine işçinin bir yıllık ücreti tutarından az olmayacak sendikal tazminatın ödenmesi düzenlenmiştir. 95 Burada zarar şartı aranmamaktadır. Yine, İş Kanunu md. 5 f. 6 uyarınca iş ilişkisi sırasında ve iş ilişkisi- nin sona erdirilmesinde işçiye eşit davranma yükümlülüğüne 96 aykırı davranılması halinde işçinin yoksun bırakıldığı haklarına ilave olarak dört aya kadar ücreti tutarında tazminat ödenmesi düzenlenmiştir. Dört aylık ücreti tutarında tazminatı düzenleyen md. 5 f.6 hükmü de zarar şartını öngörmemiştir. Gerek kötü niyet tazminatı gerekse de sendikal tazminat ve ay- rımcılık tazminatlarının zararın telafisine hizmet etme amacı taşıma- dığı açıktır. Doktrinde bir görüş bu tazminatların Anglo- Amerikan hukuk sistemlerinde olduğu gibi tam bir cezalandırıcı tazminat olarak 91 Sarper Süzek, İş Hukuku, İstanbul 2015, s. 559. İş Kanunu’nda düzenlenen kötü niyet tazminatının bir diğer görünümü de 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nda düzenlenmiştir. TBK md. 434 uyarınca hizmet sözleşmesinin fesih hakkının kö- tüye kullanılması halinde işveren işçiye fesih bildirim süresine ait ücretin üç katı tutarında tazminat ödemekle yükümlüdür. Bu konuda bkz. Cevdet Yavuz/Faruk Acar/Burak Özen, Türk Borçlar Hukuku Özel Hükümler, İstanbul 2014, s. 958. 92 Süzek, s. 565; Nuri Çelik/ Nurşen Caniklioğlu/Talat Canbolat, İş Hukuku Dersle- ri, İstanbul 2015, s. 329. 93 İstemi, s. 2707. 94 Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin E. 2005/5495, K. 2005/6735 ve T. 02.03.2005 sayılı kararı. 95 Süzek, s. 566 vd.; Çelik/Caniklioğlu/Canbolat, s. 329-330. 96 Süzek, s. 493 vd.; Çelik/Caniklioğlu/Canbolat, s287 vd.