Türkiye Barolar Birliği Dergisi 141.Sayı

354 Bir Anglo – Amerikan Hukuku Müessesesi Olarak Cezalandırıcı Tazminatın ... Kanaatimizce, cezalandırma ve önleme gerçek olmayan vekâletsiz iş görmede menfaat devri yaptırımı ile güdülen amaçlardan olsa dahi, menfaat devrinin esaslı amacı, elde edilen menfaatin iş sahibine geçi- rilmesi suretiyle adaletin tesisi olduğundan, bu yaptırım bir cezalandı- rıcı tazminat değil, özel hukuk cezası niteliği taşır. H. Kötüniyetli Haksız Zilyedin Sorumluluğu TMK md 973 gereğince zilyetlik, bir eşya üzerinde sahip olunan fiili hâkimiyet anlamına gelmektedir. 127 Fiili hâkimiyet, eşyayı her an kişinin elinin altında bulundurması anlamına gelmez. Fiili hâkimiyet; bir kişinin bir eşyadan doğrudan veya dolaylı olarak yararlanabiliyor olması, o eşya üzerinde sonuç doğurabiliyor olması anlamına gelir. 128 Zilyetliğinin haksız olduğunu bilen veya gerekli dikkat ve özeni göstermesi halinde bilebilecek durumda olan kişi kötüniyetli haksız zilyettir. 129 Kötüniyetli haksız zilyedin sorumlu tutulabilmesi için ku- sur şartı aranmaz. 130 TMK md. 995/I gereğince kötüniyetli zilyet, kötüniyeti sebebiyle hem hak sahibine verdiği zararı tazmin etmekle hem de elde ettiği ve hatta elde etmeyi ihmal ettiği ürünlerin karşılığını tazmin etmekle mü- kelleftir. Kötüniyetli zilyedin el koyması bir haksız fiildir. Kusuru bulunma- sa dahi kötüniyetli zilyet bu zararı tazminle mükelleftir. 131 Kötüniyetli zilyedin tazminle mükellef olduğu zararlar; zilyetlik konusu mala ver- diği zararlar, asıl malikin malı kullanmasına engel olunması sebebiyle oluşan zararlar ile mal elden çıkarılmışsa değeridir. Kötü niyetli zilyet ayrıca bu mal üzerindeki fiili hâkimiyeti sayesinde elde ettiği veya elde etmeyi ihmal ettiği doğal veya hukuki ürünleri de geri vermelidir. 132 127 Mehmet Ünal /Veysel Başpınar, Şekli Eşya Hukuku, Ankara 2015, s. 82 vd. 128 Ünal/ Başpınar, s. 83. 129 Ünal/ Başpınar , s. 120, 221; Kemal Oğuzman/Özer Seliçi/Saibe Oktay- Özdemir, Eşya Hukuku, İstanbul 2016, s. 121; Haluk Nami Nomer/Mehmet Serkan Ergüne, Eşya Hukuku, Zilyetlik ve Tapu Sicili, İstanbul 2015, s. 17; Jale Akipek, Türk Eşya Hukuku, Birinci Kitap: Zilyetlik ve Tapu Sicili, Ankara 1972, s. 275. 130 Rona Serozan, Taşınır Eşya Hukuku, İstanbul 2007, s. 189. 131 Ünal/Başpınar, s. 214; Oğuzman/Seliçi/Oktay- Özdemir, s. 124. 132 Oğuzman/Seliçi/Oktay- Özdemir, s. 122, 123; Nomer/Ergüne , s. 86, 87; Ünal/ Başpınar , s. 222, 223; Akipek, s. 277 vd.