Türkiye Barolar Birliği Dergisi 141.Sayı

367 TBB Dergisi 2019 (141) Hasibe Sena AKKIŞLA Gerçekten de, borcun üstlenilmesinde borç aynı kalmak üzere borçlu taraf borcundan tamamen kurtulmakta ve onun yerine borcu üstlenen üçüncü kişi geçmekte iken, borca katılmada borçlunun borç ilişkisinden çıkması gibi bir durum söz konusu değildir. 7 Alacaklı- nın borçlu dışında, borçlu ile aynı ve eşit düzeyde sorumluluğa sahip üçüncü bir kişiye de başvurma hakkını kazandırması borca katılmanın aynı zamanda teminat fonksiyonuna sahip bir hukuki kurum olduğu- nu göstermektedir. 8 Borcun üstlenilmesi kurumu teminat söz konusu olmaksızın sadece borçlunun edim yükümlülüğünü ortadan kaldır- maya ve yeni bir borçlu tarafı sorumlu tutmaya yardımcı olmaktadır. TBK m.201 gereğince, alacaklı ile borca katılan arasında bir sözleşme yapılmakta ve borçlu olma sıfatına 3. Bir kişi sahip olmaktadır. Borca katılmanın esas itibariyle diğer bir niteliğini belirtmek ge- rekir ki o da, borçlar hukuk alanında hâkim olan nisbilik prensibinin bir istisnasını teşkil etmesidir. Bu halde tarafların karşılıklı ve birbi- rine uygun irade beyanları ile kurulan sözleşme vasıtasıyla taraflar hak sahibi olup, yükümlülük altına girerler. Şu halde, bir sözleşme an- cak tarafları bakımından hak sağlayıp, yükümlülük doğurduğundan, sözleşmenin tarafı olmayan üçüncü kişiler, kural olarak sözleşmeye dayanarak herhangi bir talepte bulunamayacakları gibi, sözleşme do- layısıyla yükümlülük altına girmeleri de söz konusu olmayacaktır. 9 Buna karşılık, kanun koyucu borca katılmada, borca katılanın alacaklı- ya karşı borçlu ile birlikte müteselsilen sorumlu olacağını düzenlemek suretiyle, nisbilik prensibinin, sözleşmeden doğan borcun ifasının yal- nızca borçludan talep edilebileceğine ilişkin sonucuna bir istisna getir- miş bulunmaktadır. 10 Bunların yanında borca katılma ağırlıklı olarak teminat amacıyla yapılmakla birlikte, istisnai olarak taraflar ardındaki yükümlülüğün haricinde edimin üstlenilmesi amacıyla yapılabilmesi de mümkündür. Her iki durumda da borca katılmayla birlikte, katılan, borçlunun ala- 7 Kılıç, s.61. 8 Oruç Hami Şener, Sözleşmeye Yapılan Teminat Amaçlı Borca Katılma, DEUHFD , C.XI, Özel Sayı, s. 1279-1322; Kılıç, s.61. 9 Nil Karabağ Bulut, Üçüncü Kişiyi Koruyucu Etkili Sözleşme, Legal Kitapevi, İs- tanbul 2009, s. 5; Haluk Tandoğan, Üçüncü Şahsın Zararının Tazmini , Ankara 1963, s. 20 vd.; Fikret Eren, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununa Göre Hazırlanmış Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Yetkin Yayıncılık, Ankara 2012, s. 18. 10 Turan Başara, s.419-447.