Türkiye Barolar Birliği Dergisi 141.Sayı

420 Arsa Sahibinin Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesinden Dönmesinin Yükleniciden Arsa Payı Yargıtay’ın konuya ilişkin yerleşik kararları, inşaat tamamlanma- dan yükleniciye yapılmış olan bu devirlerin “avans” niteliğinde oldu- ğu, yüklenicinin bu arsa paylarının mülkiyetini edinemeyeceği, söz- leşmeden dönülmesi hâlinde bu tapuların iadesinin aynî hakka dayalı olarak her zaman istenebileceği ve ayrıca alıcı-üçüncü kişilerin iyini- yetli kabul edilemeyeceği yönündedir. 9 Anayasa Mahkemesi de, aynı hususa ilişkin önüne gelen somut olayda, söz konusu yargı uygulama- sının alıcı-üçüncü kişiler bakımından mülkiyet hakkı ihlâli niteliğin- de olmadığı şeklinde karar vermiştir. 10 Ancak Yargıtay’ın bu yerleşik uygulaması ve Anayasa Mahkemesi kararı ile varılan sonuçlar, alıcı- üçüncü kişiler bakımından elverişsiz olmakta ve Roma Hukuku’ndan gelen temel ilkelere dayalı Türk Medenî Kanunu ve Türk Borçlar Ka- nunu hükümlerine ters düşmektedir. Çalışmanın esas amacı, özellikle bu konuya ilişkin Yargıtay’ın yer- leşik kararları ile Anayasa Mahkemesi kararına yöneltilen olumsuz eleştirilere dikkat çekmektir. Belirtilmelidir ki çalışmanın konusu arsa malikinin yükleniciye arsa payı devrettiği ve yüklenicinin de bu payı ya da bu paya bağlı olarak tesis ettiği kat irtifakı tapularını üçüncü kişilere devrettiği durumlar ile sınırlıdır. Bu kapsamda çalışmada söz konusu duruma ilişkin Yargıtay uygulaması ile Anayasa Mahkemesi kararına ilişkin açıklama ve değerlendirmelerde bulunulacaktır. I. YARGITAY KARARLARI Yargıtay’ın yerleşik kararlarına bakıldığında, ilk olarak inşaat ta- mamlanmadan yükleniciye yapılmış olan bu devirlerin “avans” niteli- ğinde olduğunun kabul edildiği görülmektedir. 11 Yargıtay’a göre yük- 9 Bu hususları kabul eden Yargıtay kararlarından örnekler için bkz. Başlık I. 10 Bu yöndeki Anayasa Mahkemesi kararına ilişkin daha detaylı ifadeler için bkz. Başlık II. 11 “Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince, henüz işin başında yükleniciye bir kısım tapu paylarının devredilmesi avans niteliğindedir”, Yarg. 23. HD, 1.6.2017, E. 2016/1583, K. 2017/1640, www.kazanci.com , erişim tarihi: 29.07.2018; “Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinde yükleniciye yapılan tapu devri “avans” niteliğinde olup, yüklenici ediminin kural olarak tamamen ifası sonucu sözleşme konusu ken- disine bırakılan tapulu taşınmaz ya da bağımsız bölümün ayni hak sahibi olabilir”, Yarg. 23. HD, 28.11.2017, E. 2015/8887, K. 2017/3470, www.kazanci.com , erişim ta- rihi: 29.07.2018; “Sözleşmeden sonra ve inşaat süresince yükleniciye bir kısım payla- rın devri avans niteliğindedir”, Yarg. 15. HD, 17.6.2010, E. 2009/1989, K. 2010/3468, www.kazanci.com , erişim tarihi: 29.07.2018; Aynı yönde başka kararlar olarak bkz. Yarg. 23. HD, 22.6.2017, E. 2016/5026, K. 2017/1923; Yarg. 23. HD, 15.11.2017, E. 2015/2663, K. 2017/3246; Yarg. 23. HD, 9.10.2017, E. 2015/9553, K. 2017/2593; Yarg.