Türkiye Barolar Birliği Dergisi 141.Sayı

429 TBB Dergisi 2019 (141) Gülşah Sinem AYDIN ması ile birlikte, sözleşme kurulduğu ana kadar geçmişe etkili biçimde (ex tunc) ortadan kalkar. Sözleşme ortadan kalktığından, dönme üzeri- ne tasfiye ilişkisi sözleşme dışı hükümlere göre gerçekleşir. Bu doğrul- tuda söz konusu sözleşmeden doğan ve henüz ifa edilmemiş olan borç- lar artık talep edilemez. Önceden ifa edilen edimlerin iadesi ise sona ermiş sebebe dayalı sebepsiz zenginleşme (condictio ob causam finitam; TBK m. 77/II) olarak, TBK m. 79-80 hükümlerine tâbi olur. Zira dönme ile birlikte ifa edilmiş edimler hukukî sebepten yoksun hâle gelmiş- tir. Dolayısıyla örneğin taşınmaz mülkiyetine ilişkin tescil yapıldıktan sonra devrin hukukî sebebini oluşturan sözleşmeden dönülürse, iade bakımından açılacak olan dava, sebepsiz zenginleşme temelli tescile zorlama davasıdır (TMK m. 716). Sebepsiz zenginleşmeye dayalı tale- bin nisbî özelliği dikkate alındığında, zenginleşenden iade konusu şeyi kazanan üçüncü kişiye bu talebin yöneltilmesine imkân yoktur. Bu ne- denle üçüncü kişinin iyiniyetli olup olmadığı araştırılmaz. Zamanaşımı TBK m. 82 uyarınca dönme beyanının ulaşmasından itibaren iki yıldır. Kanunî borç ilişkisi görüşüne göre 28 sözleşmeden dönme hâlinde borç ilişkisi geçmişe etkili biçimde ortadan kalkar. Ancak dönülen sözleşme uyarınca önceden yapılan tasarruf işlemleri bundan etkilen- mez. Yapılan kazandırmaların sebebe bağlı tasarruf işlemi ile yapılmış olması da bu sonucu değiştirmez. Eş söylemle sözleşmeden dönme üzerine, ifa edilmiş edimlerin sebepten yoksun hâle geldiği ileri sürü- lemez. Tasarruf işleminin sebebe bağlılığından kasıt, kurulma sırasın- daki sebebe bağlılıktır. Ancak bu sözleşme nedeniyle yapılmış tasarruf nun Sınırlanması Sorunu, İstanbul 1984, s. 76, 77 dn. 52; M. Kemal Oğuzman/M. Turgut Öz, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Cilt-1, 16. Bası, İstanbul 2018, N. 1699, N. 1703; Ahmet M. Kılıçoğlu, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 21. Bası, Ankara 2017, s. 919-921; Klasik dönme görüşünün en kabul edilebilir görüş oldu- ğunu belirtmekle birlikte bu görüşün tek zayıf yanının dönmeden sonra öncesinde kazanılmış aynî haklara dokunulamaması olduğu yönünde görüş olarak bkz. Öz, Dönme, s. 39-40; Görüş hakkında bilgi için ayrıca bkz. Gülşah Vardar Hamamcıoğ- lu, Medenî Hukukta Tasarruf İşlemi Kavramı, İstanbul 2014, s. 143-144. 28 Hermann Becker, Kommentar zum Schweizerischen Zivilgesetzbuch, Obligatio- nenrecht, Band VI, I. Abteilung, Allgemeine Bestimmungen, Art. 1-183, Bern 1941, Art. 109, N. 4-5-6, Art. 62, N. 19; Selâhattin Sulhi Tekinay/Sermet Akman/Halûk Burcuoğlu/Atilla Altop, Tekinay Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 7. Baskı, İstan- bul 1993 (Borçlar Hukuku), s. 967-968; Gümüş, s. 78-79; Müge Ürem, Eser Sözleş- mesinde Erken Dönme, Yüklenicinin İşe Zamanında Başlama ve İşi Gecikmeksizin Yürütme Borcuna Aykırılığın Sonuçları, İstanbul 2017, s. 178-183; Görüş hakkında bilgi için ayrıca bkz. Vardar Hamamcıoğlu, s. 145-146.