Türkiye Barolar Birliği Dergisi 141.Sayı

441 TBB Dergisi 2019 (141) Gülşah Sinem AYDIN iyiniyetle hak kazanan üçüncü kişilerin kazanımlarının korunacağı temeline dayanmaktadır. 61 Böylece Yargıtay kararlarında alıcı-üçüncü kişilerin doğrudan iyiniyetli olmadığı şeklinde belirtilen görüş, aynî etkili dönme görüşünün de amacını aşan ayrı bir görüş olarak karşı- mıza çıkmaktadır. D. Hakkın Kötüye Kullanılması Bakımından Değerlendirme Yargıtay kararlarında alıcı-üçüncü kişilerin doğrudan iyiniyetli olmadıklarının kabul edilmesinin bir sonucu da, yüklenicinin edimini gereği gibi yerine getirip getirmeyeceği konusunda alınan riski üst- lenmesi gereken tarafın arsa maliki değil, üçüncü kişi olmasıdır. Oysa bize göre burada asıl güveni korunmaya layık olan taraf alıcı-üçüncü kişidir. Çünkü arsa maliki davranışı ile ticari bir risk almakta ve üçün- cü kişiler nezdinde bir güven oluşmasına neden olmaktadır. Şöyle ki; arsa malikinin yükleniciyi seçerken gerekli özeni göstermiş olması, ge- rekli teminatları almış olması gerekir. Arsa maliki, mülkiyeti baştan yükleniciye devrederek tapu sicilinde bir görüntü yaratıp risk üstlen- mektedir. Bu risk uyarınca arsa maliki yaptığı devrin sonucunda yük- lenicinin de üçüncü kişilere devir yapacağını bilmekte veya malikin bunu bilmesi gerekmektedir. 62 Belirttiğimiz bu gerekçelerle, yolsuz tescilin arsa maliki tarafından alıcı-üçüncü kişiye karşı ileri sürülmesi açıkça hakkın kötüye kullanıl- masıdır. 63 Zira hakkın kötüye kullanılmasının görünümlerinden birini de çelişkili davranış yasağı (venire contra factum proprium) oluşturur. Hukukun bu ilkesi uyarınca bir kimse davranışları ile karşı tarafta haklı bir güven oluşturduktan sonra, karşı tarafı hukuken elverişsiz duruma getirecek şekilde, önceki davranışları ile çelişen ve ona tama- men aykırı bir davranışta bulunmamalıdır. Aksi hâlde bu davranış hakkın kötüye kullanılması niteliğinde olur ve TMK m. 2/II uyarınca hukuk düzeni tarafından korunmayıp, hakkını kötüye kullanan kişi arzuladığı hukukî sonuçtan yoksun bırakılır. 64 61 Öz, Dönme, s. 259-260; Buz, s. 141, s. 172; Ayan, S., s. 274; Bu yönde aynî etkili dön- me görüşüne ilişkin bilgi olarak bkz. Kurt, s. 300. 62 Aynı yönde İnal, İnşaat Hukuku, s. 380; Coşkun, s. 146-147; Kahraman, s. 446. 63 İnal, İnşaat Hukuku, s. 380; İnal, Sempozyum, s. 1213-1214; Çavdar, s. 432 vd. 64 M. Kemal Oğuzman/Nami Barlas, Medenî Hukuk, Giriş, Kaynaklar, Temel Kav- ramlar, 23. Bası, İstanbul 2017, N. 889, N. 897; Peter Tuor/Bernhard Schneyder/