Türkiye Barolar Birliği Dergisi 141.Sayı

55 TBB Dergisi 2019 (141) Gonca EROL olarak amaçlarını gerçekleştirmeye katkı sağlamakta 24 ; geri çağırma tehdidi altındaki kamu görevlilerini, seçmenlere karşı daha sorumlu davranmaya, seçmenlerin istek ve taleplerine daha duyarlı olmaya, yolsuzluk ve usulsüzlüklerden uzak durmaya teşvik etmektedir. 25 İkincisi ise, hakkın pratikte uygulanması ile gerçekleşen “düzelti- ci işlevi”dir. Yetersiz, yeteneksiz, sorumsuz, yozlaşmış, seçmenlerine karşı duyarsız kamu görevlilerine doğrudan müdahale etmeye imkân sağlayan bir araç olarak geri çağırma, “temsil etmeyen” temsilcilerden kurtulmayı sağlayarak siyasal sistemin işleyişindeki bozuklukları dü- zeltmeye katkı sunmaktadır. 26 Ancak belirtmek gerekir ki, geri çağırma hakkı, gerek lehinde ge- rekse aleyhinde oldukça güçlü argümanlar ileri sürülen bir haktır. Geri çağırma hakkına ilişkin teorik tartışmalar hakkın temsil olgusu ile olan ilişkisi üzerinden şekillenmektedir. “Delegate vs. Trustee” 27 biçiminde ifade edilen bu ayrışmanın bir ucunda, temsilcileri seçmenlerin tali- matları ile bağlı kabul eden, temsilcilerin kendilerini seçenleri yansıtan birer ayna gibi işlev görmesi gerektiğini düşünen “mandater görüş” yahut “emredici vekâlet anlayışı” var iken; diğer ucunda, temsilcile- ri kendilerini seçenlerden bağımsız, kendi bilgi ve yargıları ile halkın faydasına olan şeyi yapmakla görevli ajanlar olarak gören, “bağımsız- lık görüşü” yahut “temsili vekâlet anlayışı” vardır. 28 24 Gilbertson, s.168, Jonathan Bourne Jr., “Functions of the Initiative, Referendum and Recall”, The Annals of the American Academy of Political and Social Science, Vol.43, Eylül 1912, s.13, Zimmerman, s.1; Cronin, s.155, Bird/Ryan, s.10. 25 Richard C. Feiock ve Seung-Bum Yang, “Factors Affecting Constitutional Choice: The Case of the Recall in Municipal Charters”, State and Local Government Review, Vol.37, No.1, 2005, s.42; Bourne, s.13. 26 Bird/Ryan, s.93. 27 Cronin, s.27; Ayrıca bkz. Shaun Bowler, “Recall and Representation Arnold Schwarzenegger Meets Edmund Burke”, Representation, Vol. 40, No. 3, 2004, s.204-205; Zachary J. Siegel, “Recall Me Maybe? The Corrosive Effect of Recall Elections on State Legislative Politics”, University of Colorado Law Review, Vol.86, 2015, s.326 vd; Justin Fox ve Kenneth W. Shotts, “Delegates or Trustees? A The- ory of Political Accountability”, The Journal of Politics, Vol.71, Issue 4, Ekim 2009, ss.1225-1237. 28 Charles R. Kesler, “The Founders’ Views of Direct Democracy and Representa- tion”, İçinde: Elliott Abrams (ed), Democracy: How Direct? – Views from Foun- ding Era and the Polling Era, Oxford: Rowman&Littlefield Publishers, Inc., 2002, s.10-11.Mandater görüş ve bağımsızlık görüşü biçimindeki sınıflandırma Pitkin’e aittir. Hanna Fenichel Pitkin, Temsil Kavramı, Çev: Seda Erkoç, Sakarya: Sakarya Üniversitesi Kültür Yayınları, 2014, s.142.