Türkiye Barolar Birliği Dergisi 141.Sayı

65 TBB Dergisi 2019 (141) Gonca EROL Bunlar içerisinde Brandenburg 44 girişim ile ilk sırada yer alırken, Sa- xony-Anhalt eyaletinde 22, Saxony’de 11, Hesse’de 10, Thuringia’da 9, North Rhine-Westphalia’da 7, Schleswig-Holstein’da 5, Rhineland- Palatinate’de 4, Lower Saxony ve Mecklenburg-Vorpommern’de 3 geri çağırma seçimi olmuştur. Saarland’de ise şimdiye kadar hiç geri çağırma seçimi olmamıştır. 57 11 eyalette 7800’e yakın yerel yönetim bi- riminin bulunduğu 58 düşünüldüğünde, yılda yaklaşık 6 geri çağırma seçiminin gerçekleşiyor olması, hakkın Almanya’da çok nadir olarak kullanılmakta olduğunu gösterir. Hakkın neden bu kadar az kullanıldığı konusunda birçok farklı etkenden söz edilebilir. Birincisi, 11 eyaletin 7’sinde, sadece belediye konseylerinin belli bir nitelikli çoğunlukla karar vermesi şartı ile geri çağırma girişiminin başlatılabiliyor olması, hakkın kullanımını hiç şüphesiz sınırlandırmaktadır. Bu eyaletlerde seçmenlerin süreci baş- latmada hiçbir rolleri yoktur. Bu nedenle inisiyatif çoğunlukla siyasi partilerin elindedir. Sadece 4 eyalette seçmenler de girişimi başlata- bilmektedir ancak geri çağırma hakkının kullanımını zorlaştıran imza oranları ve ek olarak seçimde de belli bir katılım şartının öngörülmüş olması, aracın kullanımını sınırlamaktadır. Örneğin seçmenlerin de geri çağırma girişimi başlatabildiği 4 eyaletten biri olan ama aynı zamanda en yüksek imza şartına (kayıt- lı seçmenlerin yüzde 33.3’ü) sahip olan Saxony’de, seçmenlerce baş- latılan geri çağırma girişimlerinden hiçbirisi yeterli imzaya ulaşmayı başaramamıştır. Buna karşın imza şartının en düşük olduğu yer olan Brandenburg eyaleti aynı zamanda hakkın en sık kullanıldığı eyalettir. Brandenburg’da hakkın ilk kabul edildiği yıllarda (1993-1998) aranan imza oranı yüzde 10 olarak belirlenmiştir ve bu dönemde seçmenler tarafından başlatılan 15 geri çağırma seçimi olmuştur. 59 Bu dönemde mevcut belediye başkanlarının yaklaşık yüzde 10’unun geri çağırma ile görevden alınmış olması Brandenburg yasama organını harekete geçirmiş ve geri çağırma seçimine gidilebilmesi için sağlanması ge- reken imza oranı yükseltilmiştir. 60 İmza oranı nüfusu 20.000’den az olan yerlerde yüzde 25’e, 60.000’den az olan yerlerde yüzde 20’ye ve 57 Geissel/Jung, s.7-8. 58 Bkz. Geissel/Jung, appendix, table 4. 59 Böhme’den aktaran: Geissel/Jung, s.10. 60 Wollmann (2005), s.36