Türkiye Barolar Birliği Dergisi 141.Sayı

74 Avrupa Ülkelerinde Geri Çağırma Hakkı Kanton anayasasına göre “herhangi bir” kantonal kurum geri çağ- rılabilir. Kanton mevzuatına göre kantonal kurumlar şunlardır: Kan- tonu federal yasama organında temsil eden iki temsilci, kanton parla- mentosu, bir bütün olarak hükümet, hükümet başkanı (Landamman), başkan yardımcısı ve kantonal yüksek mahkeme. Dolayısıyla, anaya- sadaki düzenlemenin bir sonucu olarak, diğer kantonlardan farklı ola- rak Uri kantonunda, sadece yasama ve yürütme organları değil, diğer bazı yönetimsel organlar ve bunun yanında bazı tekil kamu görevlileri de geri çağrılabilmektedir. 91 Yani İsviçre’de bireysel geri çağırmanın mümkün olduğu tek yer bu küçük dağ kantonudur. Uri’de bir geri çağırma oylamasına gidebilmek için 600 seçmenin imzası gerekmektedir. 92 Ancak geri çağırma hakkı Uri’de şimdiye ka- dar hiç kullanılmamıştır. 93 İsviçre’nin Görevden Alma İle Sonuçlanan Tek Geri Çağırma Girişimi: Mannli Sturm (Aargau -1862) 1848’de yapılan İsviçre Anayasası tüm (erkek) İsviçre vatandaş- larına eşit haklar tanıyordu. 19.yy ortalarında başlayan demokratik- leşme hareketleri kapsamında kantonlar kendi anayasalarını federal anayasa ile uyumlaştıran değişiklikler yapmaya başladılar. Bu doğ- rultuda İsviçre’nin tek Yahudi nüfusunun bulunduğu kanton olan Aargau’nun, diğer değişiklikler yanında, Yahudilere eşit vatandaşlık sağlayan düzenlemeler de yapması gerekiyordu. Kanton parlamento- su 1862’de harekete geçti ve bu yönde bir anayasa değişiklik taslağı ha- zırlandı. Hazırlanan taslakta, Katoliklerle çevrili bir alandaki iki köyde yerleşik bulunan Yahudilere eşit haklar sağlandığı gibi, aynı zamanda Hristiyan ve Yahudi bölgeleri ayrı idari bölgeler olarak ayrılıyordu. Bu durum Hristiyan kesimlerin hoşuna gitmedi. Sorun sadece dinsel de- ğil, ekonomik idi. Yoksul ve tarıma dayalı bir toplum olan bölge halkı doğal kaynaklarını Yahudiler ile paylaşmak istemiyordu. Bu durum “Küçük adamlar fırtınası” (mannli sturm) 94 olarak adlandırılacak olan 91 Bununla birlikte yüksek mahkemenin ve federal konseydeki iki kanton temsil- cisinin geri çağrılması uygulamasının birtakım hukuki sorunlar çıkarabileceği, Federal Mahkemenin bu yöndeki uygulamaları anayasa aykırı bulabileceği ifade edilmiştir. Hangartner ve Kley’den Aktaran: Serdült, s.166. 92 Serdült, s.166. 93 Serdült, s.168. 94 Hareketin ismi hareket karşıtı liberal kesimlerce verilmişti. Hareketin karşısında olan liberal-özgürlükçü kesimler, bu gerici hareketin içindekileri küçümsenin,