Türkiye Barolar Birliği Dergisi 141.Sayı

78 Avrupa Ülkelerinde Geri Çağırma Hakkı ların ve genel anlamda geri çağırma dilekçesinin yasada öngörülen şartları karşılayıp karşılamadığını 30 gün içerisinde denetler ve karşı- lamadığı sonucuna varırsa başvuruyu reddeder; karşıladığı sonucuna varırsa seçim kararı alır. (md.23) Dolaylı geri çağırmada ise, belediye konseyi, belediye başkanının geri çağrılması için halkoylamasına gidilmesi yönünde üyelerinin salt çoğunluğunun oyu ile karar alır (md.9) ve bunu seçim komisyonuna gönderir, komisyon da seçim kararı alır (md.24a). Geri çağırma seçiminin geçerli olabilmesi için geri çağrılan gö- revli ya da organın seçildiği seçime katılmış olan seçmenlerin en az 3/5’üne eşit oranda bir katılımın gerçekleşmiş olması gerekmektedir. (md.55) Yukarıdaki şartlar sağlanmak kaydıyla, eğer oylamaya katılan seçmenlerin yarısından fazlası geri çağırma yönünde oy vermiş ise, be- lediye başkanı yahut belediye konseyi görevden alınmış olur. (md.56) Saf siyasal bir usulün benimsendiği Polonya’da hakkın uygulama- sına baktığımızda, buna uygun bir biçimde, ileri sürülen gerekçelerin soyut ve genel gerekçeler olduğunu görürüz: Seçmelerin iradesine saygısızlık, ikiyüzlülük, küstahlık, kamu güvenini kaybetmiş olmak, yetkileri istismar ve işsizlik gibi can alıcı sorunlarda konseyin pasif kalması vb. nedenler geri çağırma gerekçesi olarak ileri sürülen neden- lerdir. 104 Bunun yanında belediye başkanı ile belediye konseyi arasın- da yaşanan anlaşmazlıklar da dönem dönem geri çağırma girişimleri- ne kaynaklık edebilmektedir. 105 Polonya, Avrupa’da geri çağırma hakkını en sık kullanan ülkedir. 106 Ulusal Seçim Komisyonunun (Państwowa Komisja Wyborcza) verilerine göre 1992-2012 arasında 599 geri çağırma seçimi gerçekleşmiştir. Bunun- la birlikte, geri çağırma seçimlerindeki başarı oranı oldukça düşüktür. Bunun nedeni, katılımın oldukça düşük olduğu bu seçimlerde, yasada öngörülmüş olan katılım barajının çoğunlukla aşılamıyor olmasıdır. Zira 599 geri çağırma seçiminden yalnızca 71’inde baraj aşılabilmiştir. 107 104 Piasecki, s.129-130. 105 E. Sękowska, “Referendum Gminne”, in: M. T. Staszewski, D. Waniek, eds.: Refe- rendum w Polsce i w Europie Wschodniej, Warszawa, 1996, 141-143’den Aktaran: Piasecki, s.130. 106 Schiller, s.20. 107 Hanna Bednarz, “The Development of Direct Democracy Mechanisms in Poland” , Centre for Research on Direct Democracy - C2D Working Paper Series 44/2013,