Türkiye Barolar Birliği Dergisi 141.Sayı

84 Avrupa Ülkelerinde Geri Çağırma Hakkı Hakkın Romanya’daki Uygulaması: Devlet Başkanı Băsescu’ya Karşı Geri Çağırma Girişimleri Devlet Başkanı Băsescu’yu iki defa geri çağırma seçimine konu eden süreç şöyle gelişmiştir: 2007 yılı başlarında Romanya parlamentosundaki muhalefet parti- leri, devlet başkanı Băsescu’yu anayasaya aykırı birtakım faaliyetlerde bulunmakla suçlar ve hakkında geri çağırma prosedürü başlatır. 121 Suç- lamalar, kendisini hükümetin, yargının ve parlamentonun yerine geçi- recek biçiminde yetki tecavüzünde bulunmak; Romanya Anayasası’nda kendisine biçilmiş olan tarafsız uzlaştırıcı rolüne aykırı biçimde parti- zanca davranmak ve Demokratik Parti ile doğrudan ilişki içerisinde ol- mak; kamuoyunu parlamento ve hükümete karşı kışkırtmak, manipüle etmektir. Anayasa gereği öncelikle Anayasa Mahkemesi’nin görüşü alınır. Mahkeme, Başkan’ın anayasayı ihlal ettiğine dair açık kanıtlar bulunmadığına hükmeder ama bu karar tavsiye niteliğinde olduğu için sürecin devam etmesini engellemez. 19 Nisan 2007’de parlamentoda yapılan birleşik toplantıda Băsescu’nun görevden uzaklaştırılmasına karar verilir. 122 Bu kararın ardından Anayasa gereği, 30 gün içerisinde Başkan’ın görevden alınıp alınmaması konusunda bir halkoylaması- nın yapılması gerekiyordur. 19 Mayıs’ta geri çağırma oylaması yapı- lır. Oylamada şu soru yer alır: “Romanya Devlet Başkanı Bay Traian Băsescu’nun görevden alınmasını onaylıyor musunuz?” 123 Anayasa’da oylama sonucunun nasıl belirleneceğine dair bir kural yer almıyor olsa da, ilgili yasada 124 , oylamaya katılım yüzde 50’den fazla olmak kaydıyla, geçerli oyların çoğunluğu görevden alma lehin- de ise başkanın geri çağrılmış olacağı öngörülmüştür. Yapılan oylama- da Băsescu ezici bir çoğunluğun desteği ile görevde kalmayı başarır; oylamaya katılan seçmenlerin yaklaşık yüzde 75’i geri çağırma aley- hinde oy vermiştir. 125 121 “Romania’s MPs Suspend President”, BBC News, 19 Nisan 2007, http://news. bbc.co.uk/2/hi/europe/6572003.stm (Son Erişim Tarihi: 22.11.2018) 122 Eugen Tomiuc, “Romanian Parliament Suspends President”, Radio Free Europe Radio Liberty, 19 Nisan 2007, http://www.rferl.org/a/1075960.html (Son Erişim Tarihi: 22.11.2018) 123 Valentina Marinescu, “Direct Democracy in Romania after 1989: Particularities of the Formal-Legal and Practical Aspects”, Revista de Ș tiin ț e Politice, No.50, 2016, s.71. 124 3/2000 sayılı Referandum Yasası md.10 ve md5/2. 125 Sonuçlar için bkz. http://www.electionguide.org/elections/id/116/ (Son Erişim