Türkiye Barolar Birliği Dergisi 142.Sayı

122 Ceza Muhakemesi Hukukunda Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alma dan bu deyimin yapılacak bilgilendirme üzerine tedavi veya müdaha- lenin sonuçlarını ve muhtemel yan etkilerini önceden bilmeyi, tedavi/ müdahalenin başarısız olması veya müdahalenin yapılmaması halin- de ortaya çıkabilecek sonuçları önceden algılamayı kapsadığı anlaşıl- maktadır. Kararda belirtilen olgunluk veya rüşt testi her ne kadar aile planlaması, tıbbi tedavi ve hekimlerin cezai sorumluluğu alanında for- müle edilmiş ise de kararda belirtilen test, çocukların tıbbi muayene, araştırma, deney ve müdahalelere kendi iradeleri ile katılıp katılama- yacaklarının belirlenmesinde de kıstas olarak kullanılmaktadır. Dolayısıyla, çocuğun yaşı ve olgunluk derecesine bağlı olarak za- man içinde gelişen bir karar verme kapasitesinin olduğu kabul edilme- li, her somut olayda çocuğun tek başına müdahale veya muayeneye rıza gösterip gösteremeyeceği araştırılmalı, müdahalenin ve muaye- nenin anlam ve sonuçlarını algılama kapasitesinin bulunduğuna karar verilmesi halinde muayene veya müdahale konusunda verdiği kabul veya red kararı yüksek çıkarlarına aykırı olmadığı sürece uygulanma- lıdır. Bu nedenle muayene ve vücuttan örnek alınmasından kaçınıl- ması veya rıza gösterilmesiyle ilgili CMK’nın 76/4 maddesinin iç hu- kuk kuralı haline dönüşen Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’nin 12’ nci maddesine aykırılık teşkil ettiği, madde metninde çocuğun görüşünün alınması ile yetinildiği bu görüş doğrultusunda hareket edilmesinin zorunlu olmadığı görülmektedir. 81 Yetkili makam kararı veya mağdurun bilinçli rızası olmaksızın şüpheli veya sanık dışında diğer kişilerin beden muayenesinin yapıl- ması ve vücudundan örnek alınması TCK’nın genital muayene başlık- lı 287’nci maddesi gereğince suç teşkil edebilmekte olup söz konusu madde hükmüne göre: “Yetkili hâkim ve savcı kararı olmaksızın, ki- şiyi genital muayeneye gönderen veya bu muayeneyi yapan fail hak- kında üç aydan bir yıla kadar hapis cezasına hükmolunur”. Bu durum, aynı zamanda hekimlik mesleğinin etik kurallarına da aykırılık teşkil ettiğinden ve haysiyet kırıcı bir muamele olarak değerlendirildiğin- den, Türk Tabipler Birliği tarafından da ayrıca ele alınıp düzenlenmiş- tir. Türk Tabipler Birliği Hekimlik Meslek Etiği Kuralları’nın 82 39’uncu 81 Ayrıntılı tartışma için bkz. Recep Doğan, Ceza ve Ceza Muhakemesi Hukukunda Çocuk Ceza Adalet Sistemi: Uluslararası Boyut ve Çocuklara Özgü Hükümler, Ütopya Yayınları, Ankara, 2018, ss. 43-50. 82 h t t p : / / www . t t b . o r g . t r / m e v z u a t / i n d e x . p h p ? o p t i o n = c o m _