Türkiye Barolar Birliği Dergisi 142.Sayı

134 Karşı Vekâlet Ücretinin Hukuki Niteliği ve Katma Değer Vergisi Karşısında Durumu GİRİŞ Avukatlık yargılamada bağımsız savunmayı temsil eden meslek- tir. Avukatların elde ettikleri karşı vekâlet ücretinin (mahkemelerce hükmedilen) KDV’ye tabi olup olmadığı hususu tartışmalı konulardan biridir. Avukatlık kamu hizmeti ve bir serbest meslek olup avukat- ların verdikleri hukuki yardım müvekkil (iş sahibi, vekil eden) lehi- ne ve karşı tarafın aleyhine sonuç doğuracak bir niteliğe sahiptir. Bu noktada karşı tarafın lehine sunulan bir hizmetin bulunmaması karşı vekâlet ücretinin KDV’ye tabi olmasını ortadan kaldıran bir durum or- taya çıkartır. Özel hukuktaki olgulara vergisel sonuçlar bağlayan hukuki veya maddi sonuç vergiyi doğuran olaydır. Vergiyi doğuran olay vergilen- dirme sürecinin ön şartı olup sürecin başlangıcını oluşturur. 1 Daha sonra tarh, tebliğ, tahakkuk ve tahsil aşamaları gelir. Dolayısıyla, ver- giyi doğuran olay (borcun doğumuna sebep olan olay) ile başlayan süreç vergi idaresinin tarh, tahakkuk işlemlerini ifa etmesiyle somut bir vergi borcu ilişkisi haline gelerek tahsil ile nihayete ermektedir. 2 Bu makalede avukatların elde ettikleri karşı vekâlet ücretlerinin KDV’ye tabi olup olmadığı hususu, Avukatlık Kanunu (AvK), Hu- kuk Muhakemeleri Kanunu (HMK), Katma Değer Vergisi Kanunu (KDVK), Gelir Vergisi Kanunu (GVK), yargı kararları ve idarenin ge- nel düzenleyici işlemlerine göre değerlendirilecektir. I- AVUKATLIK FAALİYETİ VE BU FAALİYETTEN ELDE EDİLEN GELİRİN NİTELİĞİ Avukatlık bir kamu hizmeti olmakla birlikte aynı zamanda üc- ret karşılığında müvekkiline hukuksal yardım hizmeti sunan avukat ile iş sahibi müvekkil arasındaki özel hukuk ilişkisidir. AvK m.2’de avukatlığın amacının “avukatlığın her türlü hukuki mesele ve anlaş- mazlıkların, adalet ve hakkaniyete uygun olarak çözümlenmesinin ve hukuk kurallarının tam olarak uygulanmasını yargı organları, hakem- ler, resmî ve özel kişi, kurul ve kurumlar nezdinde sağlamak” olduğu belirtilmiştir. Bu çerçevede avukatlık sözleşmesinin kapsamına dava 1 Güneş Yılmaz, Katma Değer Vergisinde Vergiyi Doğuran olay Olarak Teslim, Adalet Yayınevi, Ankara, 2012, s. 12. 2 Yılmaz, a. g. e., s.18.