Türkiye Barolar Birliği Dergisi 142.Sayı

140 Karşı Vekâlet Ücretinin Hukuki Niteliği ve Katma Değer Vergisi Karşısında Durumu kazanç ve iratlar” kapsamında GVK m.82’de ifade edilen “arizi serbest meslek kazancı” olarak vergilendirilir. Ancak, avukatlık faaliyetini büro (işyeri) açarak, baronun çalışanlar listesine kayıtlı olarak sürdür- menin işe başlamanın karinesi sayılması faaliyeti arizilikten çıkartıp devamlı hale sokar. Serbest avukatlar, gelirlerinin safi tutarının tespiti bakımından gerçek hasılattan (gayrisafi gelir) gerçek giderlerin indirilmesini içe- ren “gerçek usulde” vergilendirilir. 21 Bu çerçevede avukatlık faaliye- tinde gelirin elde edilmiş sayılması tahsil esasına bağlanmıştır (GVK m.67/1). Avukatların mesleki faaliyetlerini icra etmelerine rağmen ücretleri tahsil edememeleri halinde GV bakımından vergiyi doğuran olay meydana gelmiş olmayacağından vergilendirme yapılmaz. Hiz- metten yararlananın ticaret erbabı olması durumunda ticari kazanç- larda tahakkuk esası geçerli olduğundan avukata gelecekte yapılacak ödeme ticari kazanç için gider yazılır. 22 Avukatlar mesleki faaliyetlerine ilişkin her türlü tahsilatı için iki nüsha serbest meslek makbuzu tanzim etmek ve bir nüshasını müş- teriye vermek ve müşteri de bu makbuzu istemek ve almak mecbu- riyetindedir. Serbest meslek makbuzuna yazılacak hususlar arasında müşterinin soyadı, adı veya unvanı ve adresi, vergi dairesi ve hesap numarasının yazılacağı belirtilmiştir (VUK m.237/4). Aksi takdirde duruma göre özel usulsüzlük ve/veya genel usulsüzlük kabahati iş- lenmiş olur. Serbest çalışan bir avukat hizmetini GVK m.94’de belirtilen ver- gi sorumlusu konumunda olan birine hizmet sunması halinde vergi sorumlusu ödediği hizmet bedelinin %20’sini tevkifat (stopaj, kesin- ti) olarak keser. Tevkif edilen bu tutar, vergi sorumlusu tarafından avukat adına ve hesabına vergi dairesine yatırılır. Avukat söz konusu tevkifatları takvim yılı içinde üçer aylık dönemler itibarıyla gelirleri üzerinden hesaplanan geçici (peşin) vergiden mahsup edebilir (GVK mük.m.120). Geçici vergi dönemleri içinde tevkifatları indirmemeyi tercih etmesi halinde yılsonu hesaplanan GV’den hem ödenen geçici 21 Doğan Şenyüz-Mehmet Yüce- Adnan Gerçek, Türk Vergi Sistemi, 15. b., Ekin Kitabevi, Bursa, 2018. 22 Semih Öz, Gelir Vergisinde Vergiyi Doğuran Olay, Maliye ve Hukuk Yayınları, Ankara, 2006, s.130.