Türkiye Barolar Birliği Dergisi 142.Sayı

142 Karşı Vekâlet Ücretinin Hukuki Niteliği ve Katma Değer Vergisi Karşısında Durumu na gelmesi gerekir. KDV açısından serbest meslek faaliyetlerinde ver- giyi doğuran olay hizmetin ifa edilmesidir. GV ile KDV’nin vergiyi doğuran olaylarındaki farklılık vergisel sonuçlar üzerinde de kendini gösterir. Bir gelirin GV’ye tabi olma- sı durumu KDV’ye tabi olmasını gerektirmediği gibi bir hizmetin KDV’ye tabi olması da başkaca elde edilen gelirin GV’ye tabi olmasını gerektirmez. Avukatlık faaliyeti niteliği itibariyle bölümlere ayrılabilecek ka- rakterdedir. Örneğin sunulan hizmet ilk derece, istinaf ve temyiz aşamaları bakımından ayrılabilir ve bölünebilir. Belirtilen kısımların birbirlerinden ayrılması mutaddır. Hizmetin bölünebilen kısımlarının her birinin tamamlanmasıyla o kısma isabet eden hizmet ifa edilmiş sa- yılır ve o ana kadar olan hizmet sunumu KDV’ye tabi tutulur (KDVK m.10/c). Örneğin, vekil edenle ilk derece mahkemesi ve kanun yolları- nı (istinaf ve temyiz) içeren kesinleşme dâhil bir anlaşma yapılmış olsa bile vergiyi doğuran olay diğer kısımdan bağımsız olarak her bir kısım hizmetin yapılmasıyla meydana gelir (KDVK m. 10/c). KDV’nin doğması için, hizmetin sunulması şeklindeki genel kural dışında, KDVK m. 10/b’de hizmet sunulmadan bedelinin tahsili ve bu amaçla belge düzenlemesini esas alan istisnai bir hüküm getirilmiştir. Hizmet sunulmamış olsa bile serbest meslek makbuzu vb. verilmesi halinde bu belgelerde gösterilen miktarla sınırlı olmak üzere KDV ba- kımından vergiyi doğuran olay meydana gelmiş kabul edilir. 26 Tahsil edilen paralar için serbest meslekmakbuzu değil de tahsilat yapıldığını gösteren başka bir belge verilmesi KDVK m. 10/d kapsamında “ben- zeri belge” kapsamında değerlendirileceğinden KDV doğmuş sayılır. 27 Serbest meslek makbuzunun hizmet ifasının tamamlanmasını takip eden sürelerde düzenlenmiş olması KDV’nin doğuşunu etkilemez. 28 Bir başka ifadeyle hizmet sonrası belge düzenlemenin KDVK’daki ver- giyi doğuran olayı etkileyen yanı olmaz. 26 Bunun istisnası GVK m.67/4’deki “vergi resim, harç keşif, şahitlik, bilirkişilik ve ekspertiz gibi hususlara harcanmak üzere müşteriden alınan ve tamamen bu hu- suslara sarf edilen para ve ayınlar kazanç sayılmaz.” hükmüyle getirilmiştir. Mad- dede belirtilen gider karşılıkları bir hizmet değil hizmetin müvekkile ait masrafı olması nedeniyle KDV’ye tabi tutulmayacaktır. 27 Yılmaz, a. g. e., s.66. 28 Soydan, a. g. e., s.236.