Türkiye Barolar Birliği Dergisi 142.Sayı

148 Karşı Vekâlet Ücretinin Hukuki Niteliği ve Katma Değer Vergisi Karşısında Durumu hükümlerinin....ait olduğu hakla pek sıkı surette bağlı ve müstakil bir varlığı olmayan fer’i bir hak mahiyetinde olduğu...” demek suretiyle yargılama gideri niteliğinde olduğuna karar vermiştir. 45 Zaten bun- dan dolayıdır ki, avukatlık ücretinin hiçbir unsurunu taşımamaktadır. Avukatın karşı vekâlet ücreti ve avukatlık ücreti olmak üzere elde etti- ği her iki gelir kalemi birbirinden tümüyle farklıdır. 46 Bu farklılık karşı vekâlet ücretinin normal vekâlet ücretinden farklı vergisel işlem yapıl- masının ana sebebini oluşturmaktadır. A- Avukatlık Kanununa Göre Vekâlet Ücreti AvK avukatların faaliyetlerini yürütmeleriyle ilgili pek çok kuralı ortaya koymuştur. Bunlardan biri de mesleki faaliyet sonucu elde edi- len gelirin niteliği ve kaynağı ile ilgilidir. Kanunun, Avukatlık Ücreti başlıklı 164. maddesinde ücretin niteliği ve esaslarına ilişkin düzen- lemelere yer verilerek avukatlık ücreti “avukatın hukuki yardımının karşılığı olan meblağı veya değeri ifade eder” şeklinde belirtilmiştir. Yine vekâlet sözleşmesi yazılı veya sözlü olabilir ibaresiyle sözleşme- nin geçerliliği yazılılık şartına bağlanmamıştır. Avukatlar vekillik hizmeti sonucunda başlıca iki tür gelir elde ederler. Biri avukatla iş sahibi arasındaki sözleşmeden doğan avukat- lık ücreti, diğeri yargılama sonunda haklı çıkan taraf yararına tarife hükümlerine göre hükmedilen ve yargılama gideri niteliğinde olan avukatlık ücretidir. Her iki ücretin kaynağı farklı olup, uygulama ve yargısal kararlarda bunlardan ilkine sözleşmeden doğduğu için “akdi vekâlet ücreti”, ikincisine kaynağını kanundan aldığı ve yargılama so- nucunda dava ya da takibin karşı tarafından tahsiline karar verildi- ği için “yasal vekâlet ücreti” bir diğer deyişle “karşı vekâlet ücreti” denilmektedir. Avukatların gerek vekâlet sözleşmesine dayalı olarak elde ettiği ücret, gerekse mahkeme kararıyla karşı taraftan elde ettiği ücret gelir vergisi yönünden serbest meslek kazancı olduğunda kuşku yoktur. 47 45 Yargıtay, İçtihatları Birleştirme Kurulu, 25.05.1959 tarih ve E:1957/4, K:1957/16 sayılı kararı. 46 Avukatlık ücreti ile karşı vekalet ücreti arasındaki çeşitli açılardan var olan fark- lılıklar için hazırlanmış tablo için bkz; Ağar, Eller; a. g. e., s.410 47 Kartal, a. g. e., s.298.