Türkiye Barolar Birliği Dergisi 142.Sayı

174 Karşı Vekâlet Ücretinin Hukuki Niteliği ve Katma Değer Vergisi Karşısında Durumu V- GÖRÜŞÜMÜZ Vergi hukuku satım, inşa, kira, tüketim ödüncü, ölüm, bağışlama vb. özel hukuk alanında meydana gelen olguların sonuçları üzerine oturmaktadır. Hal böyle olmakla beraber vergi hukuku özel hukuk ilişkilerini vergi teorisine has özellikleriyle ele alır. Bu nedenle karşı vekâlet ücreti KDV bakımından analiz edilirken analize öncelikle bu vergi bakımından verginin mükellefi, konusu ve vergiyi doğuran olayın var olup olmamasından başlanmalıdır. İlk tespiti gereken şey verginin, konusu ile mükellefi arasında meydana gelmesi gereken vergi kanunlarının vergiyi bağladıkları olaya (VUK m.19) vergiyi doğuran olayın somut olayda meydana gelip gelmediği- dir. Bu olgu her vergi için farklı esaslara bağlanmakla birlikte hizmet işletmelerinde ana kural, hizmetin verilmesi anı merkez kavramdır. 108 KDVK bakımından “vergiyi doğuran olayın meydana gelmesi” başlık- lı m. 10/a’da “…hizmet ifası hallerinde ……hizmetin yapılması …… anında meydana gelir” olarak ifade edilmiştir. Açıkça görüldüğü üze- re hizmet yapılmadığı sürece KDV bakımından vergiyi doğuran olay söz konusu olmayacağından vergilendirme yoluna da gidilemez. Avu- katlık faaliyetinde de aranması gereken kavram sunulan bir hizmetin varlığıdır. Taraflar bir bedel üzerinde anlaşmış olmasalar da avukatlık asgari ücret tarifesinde yazılı değer matrah kabul edilerek bu tutar üzerinden vergilendirmenin yapılması gerekir. Sunulan bir hizmet varsa karşı- lığının tahsil edilememesi, tahsilden vazgeçilmesi, feragat edilmesi konu alacağın üzerinden KDV hesaplanıp beyan edilmesine engel teş- kil etmez. Karşı vekâlet ücretini konu alan bir hizmet var mıdır? Bu soruya verilecek cevap evet ise karşı vekâlet ücretlerinin KDV’ye tabi tutula- cağı, hayır ise tabi tutulmayacağı sonucuna ulaşılır. Bir davada mü- vekkilin veya avukatının davayı kaybeden karşı tarafa sunduğu bir hizmetten bahsedilemeyeceği açıktır. Çünkü aynı davada bir vekilin kendi müvekkilinin aleyhine karşı taraf lehine bir katkı verecek hiz- met sunması, TBK’da düzenlenen vekâlet sözleşmesindeki işin sada- 108 Soydan, a. g. e., s.182