Türkiye Barolar Birliği Dergisi 142.Sayı

184 Vergi Suç ve Cezalarının Etkinliği 2. Vergi Suç ve Cezalarında Etkinlik Suç, toplumsal hayatın düzen, istikrar ve uyum içerisinde devam etmesi için geçerli olan toplumsal kurallara aykırı, kişilere veya toplu- ma zarar veren ve kanun tarafından yasaklanan aktif veya pasif birey davranışlardır. Kanuni düzenlemelerle bu tür davranış ve ihlallerin hürriyeti bağlayıcı ceza ve ödenmemesi halinde yine hürriyeti bağla- yıcı cezaya dönüştürülme özelliğine sahip adli para cezası şeklindeki cezai müeyyidelerle cezalandırılmaları öngörülmüştür. Ancak top- lumsal yaşam kurallarına aykırı ve düzen bozan eylemler, benimse- nen hukuk sistemi içerisinde suç dışında, haksız fiil ve kabahat olarak değerlendirilip, tazminat, disiplin yaptırımı ve idari yaptırım şeklin- deki müeyyidelerlede cezalandırılabilmektedir. Yaptırımların amacı bozulan kamu düzenin yeniden tesisi ve suç işleyen bireylerin ıslahı ile topluma yeniden kazandırılmasıdır. Vergi suçları, Vergi Usul Kanunu’nda “Kaçakçılık (VUK 359. md.), vergi mahremiyetinin ihlali (VUK 362. md. ile TCK 239. md.), haysiyet ve şerefe tecavüz hakaret (VUK 5/son ve TCK 125. md.), mükelleflerin özel işlerini yapma (VUK 363 md. ile TCK 257. md.), ve muhtarların ekim ve sayım beyanına ilişkin ihmal suçu (VUK 243, 245, 246. md. ile TCK 257. md.)” şeklinde düzenlenmiştir. Vergi suçları, yasalarla ödevli bulunan vergi yükümlüsü veya ver- gi sorumlusu tarafından ya da vergilendirme işlemlerindeki görevli- ler ve vergi kanunlarının uygulanması ile ilgili olarak görev yapanlar tarafından ve bu kişilerin fiillerine herhangi bir şekilde iştirak eden kişiler tarafından vergi kanunlarında gösterilen maddi ve biçimsel yükümlülüklere aykırı olarak işlenen fiillerdir. 5 Ancak VUK’un 5/son fıkrasında yasak olarak düzenlenen ve TCK’nın 125. maddesindeki ha- karet suçunun özel bir hali olan haysiyet ve şerefe tecavüz suçunun faili yönünden herhangi bir sınırlama bulunmamakta, yasağa aykırı eylemde bulunan ve eylemi TCK’nın 125. maddesi uyarıca da suç teş- kil eden herkes bu suçun faili olabilmektedir. 6 Vergi suçları, yasalarla ödevli bulunan vergi yükümlüsü veya ver- gi sorumlusu tarafından ya da vergilendirme işlemlerindeki görevli- 5 Osman Pehlivan, Vergi Hukuku, Eser Ofset Yayıncılık, Trabzon–1999, s.102 6 Doğan Şenyüz, Vergi Ceza Hukuku, Ekin Basım Yayn Dağıtım, Bursa 2013, s.423