Türkiye Barolar Birliği Dergisi 142.Sayı

186 Vergi Suç ve Cezalarının Etkinliği yaptırımların; vergi yükümlüsü, vergi sorumlusu, vergi işlemlerinde görevli olanlar ve bunların eylemlerine iştirak eden bireyler ile genel olarak tüm ülke bireylerinin, vergi suçu olarak öngörülen eylemlerde bulunmamalarına ve nihai olarak devletin vergi gelirlerinin azalma- masına olan etkisi, kısaca bireyleri vergi suçu işlemekten alıkoymada- ki etkisidir. 3. Vergi Suç ve Cezalarının Etkinliğini Belirleyen Unsurlar Vergi suç ve cezalarının etkinliğine bağlı olarak, vergisini ödeme konusunda gönüllü uyum sağlayan bireylerin sayısı artacak, vergi adaleti sağlanacak, istenen düzeyde vergi toplanacak ve dolayısıyla kamu düzeni tesis edilecektir. Vergi suç ve cezalarının etkin olması, vergi suçu işleyen bireylerin karşı karşıya kalacakları cezai yaptırım- lardan çekinmesi ve suç oluşturan eylemlerde bulunmaması, suç işle- me düşüncesi taşıyan bireylerin ise yaptırımın ağırlığı ve etkisi karşı- sında bu düşüncelerinden vazgeçmeleri sonucunu doğurmasıdır. Ülkede uygulanan suç ve ceza politikası, demokrasi, insan hakları ve özgürlük anlayışı, ekonomik yapı ve kalkınma düzeyi, genel ahlak düzeyi, eğitim seviyesi gibi faktörler genel anlamda olduğu gibi vergi suç ve cezalarının etkinliği konusunda da belirleyicidir. Vergi suç ve cezalarının etkinliğini gerek doğrudan gerekse dolaylı olarak belirle- yen unsurlar başlıklar altında incelenecektir. 3.1. Vergi Mevzuatının Yapısı Vergi mükellef ve sorumlularının gerçek dışı beyanda bulunma- ları, vergi ödev ve sorumluluklarına ilişkin eylem ve faaliyetlerinde yasal olmayan yollara başvurarak suç işlemelerinin nedenlerinden biri vergi mevzuatının yapısıdır. Bu anlamda vergi mevzuatının açık ve anlaşılabilir bir yapıda olup olmadığı, yasa değişikliklerinin çok sık yapılması gibi hususlar vergi suç ve cezalarının etkinliği belirleyen un- surlardandır. 3.1.1. Mevzuatın Açık ve Anlaşılabilirliği Vergi mevzuatının açık ve anlaşılabilir olması, mükelleflerin vergi- ye ilişkin ödev ve sorumluluklarını kolayca anlayıp suç oluşturan ey- lemlere girmesini engelleme konusunda önemlidir. Vergi mevzuatının