Türkiye Barolar Birliği Dergisi 142.Sayı

HUKUK MUHAKEMELERİ KANUNU’NA GÖRE ORTAK YETKİLİ MAHKEME İLE MÜNHASIR YETKİ SÖZLEŞMESİYLE BELİRLENEN MAHKEMENİN YETKİSİNİN NİTELİĞİ LEGAL CHARACTER OF TERRITTORIAL JURISDICTON OF THE COURT WITH THE COMMON JURISDICTION AND THE COURT DESIGNATED BY THE EXCLUSIVE JURISDICTION AGREEMENT ACCORDING TO CODE OF CIVIL PROCEDURE Orhan Emre KONURALP* Özet: Yetki kuralları, çekişmeli ve çekişmesiz yargıdaki bir dava veya işe, hangi yargı çevresindeki mahkeme yahut mahkemelerin bakacağını tespit eden kurallardır. Türk hukukunda yetki kuralları- na ilişkin olarak pek çok özel düzenleme yer almakla birlikte, yetki konusundaki temel düzenlemenin 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) olduğu şüphesizdir. HMK kapsamındaki kesin yetki kurallarına aykırılık, taraflarca her zaman ileri sürülebildiği gibi mah- keme tarafından da hüküm verilene kadar her zaman dikkate alınabi- lir. Oysaki kesin olmayan yetki kurallarına aykırılık hali sadece davalı tarafından ilk itiraz olarak ileri sürülebilir. Bu çalışmanın amacı HMK kapsamında yetki kurallarının ne şekilde düzenlendiğinden hareket ederek, tartışmalı bir nitelik arz eden ortak yetkili mahkeme ve mün- hasır yetki sözleşmesi ile belirlenen mahkemenin yetkisinin niteliğini tespit etmektir. Anahtar Kelimeler: Dava Şartı, Kesin Olmayan Yetki, Kesin Yet- ki, Münhasır Yetki Sözleşmesi, Ortak Yetkili Mahkeme, Yetki, Yetki Sözleşmesi Abstract: Territorial jurisdiction rules determine the jurisdicti- on of the courts over the lawsuits and non-contentious jurisdiction. Although there are many special regulations in Turkish Law regar- ding the territorial jurisdiction, it is doubtless that the most essential regulation is the Code of Civil Procedure (Nr. 6100) (CCP). Under the * Dr., Bilkent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medenî Usûl ve İcra-İflâs Hukuku Ana- bilim Dalı Araştırma Görevlisi, Doktora Sonrası Araştırmacı, Univesität Regens- burg Juristische Fakultät, [email protected], ORCID: 0000-0002-0376- 0692, Makalenin Gönderim Tarihi: 25.11.2018, Kabul Tarihi: 25.11.2018