Türkiye Barolar Birliği Dergisi 142.Sayı

228 Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na Göre Ortak Yetkili Mahkeme ile Münhasır Yetki ... Sonuç Kabul etmek gerekir ki bir davanın hangi yargı çevresinde görü- leceği -en az- o yargı çevresindeki hangi sıfattaki mahkemede görüle- ceği kadar önemlidir. Bu nedenle yetki kuralları görev kuralları kadar önemlidir. Bu önem karşısında, adil bir yargılama yapılabilmesi için, yetki kurallarına ilişkin hem kanuni düzenlemelerin hem de yargı ka- rarlarının iyi değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu kapsamda Kanun’un genel olarak kullanılan ifadelerden fark- lılaşarak düzenlediği ortak yetkili mahkeme ve münhasır yetki söz- leşmesiyle belirlenen mahkemenin yetkisine ilişkin kurallarının da incelenmesi gerekmektedir. Kanun’un sistematiği dikkate alındığında yetki kurallarının kesin yetki ve kesin olmayan yetki kuralları olarak ayrıldığı görülmektedir. Düzenleniş biçimleri doğrudan bu iki tür dü- zenlemeden herhangi birine dâhil edilemeyen incelememizin konusu- nu teşkil eden iki yetki kuralının, Kanun’un sistematiğine aykırı olma- sı sebebiyle, üçüncü tür bir yetki kuralı yarattığını söylenemez. Kanunda belirlenen genel ve özel yetkili mahkemelerin yetkisini ortadan kaldıran söz konusu iki yetki kuralının, kesin olmayan yetki kuralı olarak nitelendirilmesi mümkün değildir. O halde, bu iki yetki kuralı sadece kesin yetki kuralları arasında nitelendirilebilir. Bu du- rumda söz konusu iki yetki kuralının varlığı halinde, bu kurallara ay- kırılık halleri hem taraflarca yargılamanın her aşamasında ileri sürü- lebilir hem de hâkim tarafından yargılamanın her aşamasında dikkate alınması gerekir. Kaynakça Arslan Ramazan/Yılmaz Ejder/Taşpınar Ayvaz Sema, Medenî Usul Hukuku, 3. Bas- kı, Yetkin Yayınları, Ankara 2017. Aşık İbrahim, “Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na Göre Yetki Sözleşmesi”, T ürkiye Barolar Birliği Dergisi , Ankara 2008, S. 97, s. 11-48. Atalı Murat/Ermenek İbrahim/Erdoğan Ersin, Medenî Usûl Hukuku, Yetkin Yayın- ları, Ankara 2018. Ateş Mustafa, HMK Yargıtay İlke Kararları, Cilt 1, Yetkin Yayınları, Ankara 2014. Bolayır Nur, Medenî Usûl Hukukunda Yetki Sözleşmeleri, Beta Yayınları, İstanbul 2009. (Yetki) Bolayır Nur, “Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na Göre Yetki Sözleşmeleri”, İ stanbul Ba- rosu Dergisi , İstanbul 2011, C. 85, S. 2011/5, s. 131-147. (HMK)