Türkiye Barolar Birliği Dergisi 142.Sayı

24 Ceza Yargılamasında Devlet Sırrı Üzerine Bir Değerlendirme AİHS’te yer verilen sınırlamalara uygun olarak bilgi hakkı kapsamı dışında tutulmuştur. İdari yargılama hukuku bakımından 49 ise, 2577 sayılı İdari Yar- gılama Usulü Kanunu (İYUK) m. 20 düzenlemesine değinilmelidir. İYUK m. 20/1’e göre, “Danıştay, bölge idare mahkemeleri ile idare ve vergi mahkemeleri, bakmakta oldukları davalara ait her türlü incele- meyi kendiliğinden yapar. Mahkemeler belirlenen süre içinde lüzum gördükleri evrakın gönderilmesini ve her türlü bilgilerin verilmesini taraflardan ve ilgili diğer yerlerden isteyebilirler. 50 Bu husustaki ka- rarların, ilgililerce, süresi içinde yerine getirilmesi mecburidir”. 51 Bu kuralın istisnasını ise İYUK m. 20/3 oluşturmaktadır. Buna göre, “… istenen bilgi ve belgeler Devletin güvenliğine veya yüksek menfaatle- rine veya Devletin güvenliği ve yüksek menfaatleriyle birlikte yabancı devletlere de ilişkin ise, Cumhurbaşkanı ya da ilgili Cumhurbaşkanı yardımcısı veya bakan, gerekçesini bildirmek suretiyle, söz konusu bilgi ve belgeleri vermeyebilir. Verilmeyen bilgi ve belgelere dayanı- larak ileri sürülen savunmaya göre karar verilemez”. 52 Ancak burada İYUK m. 20/3’ün son cümlesi önem arz etmektedir. Anılan hüküm uyarınca, idarenin ileri sürdüğü savunmanın devlet sırrı olduğundan bahisle mahkemeye verilmeyen bilgi veya belgeye dayanması duru- munda, bu savunma mahkemece dikkate alınmayacaktır. Böylece, İYUK m. 20/3’ün son cümlesi ile idarenin bir bilgi veya belgeyi gizli tutma olanağı ile bireylerin yargısal korunma hakkı arasında bir den- genin kurulduğu görülmektedir. 53 49 Bu konuda bkz. Şevki Davut, “Devlet Sırrı Kavramı ve İdari Yargı Denetimine Etkisi”, Terazi Hukuk Dergisi , S: 62, 2011, s. 66-71. 50 Gözübüyük/Tan’ın belirttikleri üzere, “idari davalarda kanıtlar çoğu kez davalı durumunda olan idarenin elindedir. Davacı, davasını kanıtlamak için, idarenin elinde bulunan işlem dosyasının getirilmesini, ya da bulunan kanıtların saptan- masını ister. İdari yargı yerleri de, kendiliklerinden bu yola gidebilirler”. Bkz. A. Şeref Gözübüyük, Turgut Tan, İdare Hukuku Cilt II İdari Yargılama Hukuku, Güncelleştirilmiş 7. Bası, Turhan Kitabevi Yayınları, Ankara, 2014, s. 957-958. 51 “Anılan hüküm ile uyuşmazlığı çözmekle görevli yargı yerlerine, dava konusu işlemin yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırılığını saptama konusunda re’sen araştırma yetkisi verildiği görülmektedir”. Danıştay 2. D; T. 31.1.2005, E. 2004/6213, K. 2005/329. Danıştay Dergisi , sayı: 110, 2005, s. 123 vd. Ayrıca bkz. Gözübüyük/Tan, s. 959. 52 2.7.2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 185. maddesiyle bu fıkrada yer alan “Başbakan veya ilgili” ibaresi “Cumhurbaşkanı ya da ilgili Cumhurbaşkanı yardımcısı veya” şeklinde değiştirilmiştir. 53 Davut, s. 70.