Türkiye Barolar Birliği Dergisi 142.Sayı

234 Arabuluculuk Sürecinde Adli Yardım Taleplerinde Görevli Merciye İlişkin Bir Değerlendirme hizmeti bakımından adli yardımdan yararlanmaları düzenlenmemiş- ken, Yönetmelikte bu husus şu şekilde düzenlenerek kaleme alınmıştır: “Arabuluculuk sürecinde tarafların avukatlık hizmeti bakımından adli yardımdan yararlanabilmesi hususunda 19.3.1969 tarihli ve 1136 sayılı Avukatlık Kanunu’nun 176 ilâ 181 inci maddeleri uygulanır”. Yönet- meliğin bu hükmünün kanuni dayanağının Avukatlık Kanunu’nun 176. maddesi olduğu söylenebilir. Zira anılan hükümde, her türlü avu- katlık ücreti, adli yardımın kapsamına alınmıştır. Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 336. maddesinde, adli yardı- mın, asıl talep veya işin karara bağlanacağı mahkemeden; icra ve iflas takiplerinde ise takibin yapılacağı yerdeki icra mahkemesinden iste- neceği hükme bağlanmıştır. Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda, adli yardım sisteminde görevli mahkeme, asıl dava ve işe göre belirlenmek- tedir. Bu bağlamda asıl dava ve iş bakımından hangi mahkeme görevli ise, adli yardım bakımından da aynı mahkeme görevli olacaktır. 5 Hu- kuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nda ise, arabuluculuk ücreti bakımından adli yardım talepleri bakımından görevli mahkeme sulh hukuk mahkemesi olarak belirlenmiştir. Bu çalışmada, arabulu- culuk ücreti bakımından adli yardımda görevli mahkeme düzenleme- sinin genel hükümlerinden farklılaşması üzerine değerlendirmeler ya- pılacaktır. Bu farklılaşmanın yol açabileceği sorunlar tespit edilmeye çalışacak ve çözüm önerileri sunulacak; bu arada yeri geldikçe, genel hükümler de yargılama ilkeleri bakımından ele alınacak; hukuk dev- leti, sosyal devlet ve usul ekonomisi ilkelerine uygun bir şekilde adli yardıma hangi mercii karar vermelidir sorusuna cevap aranacaktır. II. HUKUK MUHAKEMELERİ KANUNU’NA GÖRE ADLİ YARDIM TALEBİNDE GÖREVLİ MAHKEME A. Genel Olarak Adli yardım talebinde görevli mahkeme Hukuk Muhakemeleri Kanunu 336. maddesinde 6 adli yardım talebi başlılığı altında düzen- 5 Ayşe Kılınç, Medenî Usûl Hukukunda Adli Yardım, Adalet Yayınevi, Ankara 2013, s. 212. 6 İlgili maddenin gerekçesi şu şekildedir, “Maddenin birinci fıkrası hükmü, 1086 sa- yılı Kanun’daki düzenlemenin günümüz Türkçesine uyarlanmış şeklidir. Ancak metne geçici hukukî koruma taleplerinde de adli yardımdan yararlanılabileceği