Türkiye Barolar Birliği Dergisi 142.Sayı

236 Arabuluculuk Sürecinde Adli Yardım Taleplerinde Görevli Merciye İlişkin Bir Değerlendirme lebi, bölge adliye mahkemesine; temyiz talebinde kanun yolunda ise Yargıtay’a yapılır. İstinaf ve temyiz harçlarını karşılamak bakımından ekonomik güçlük yaşanması olasıdır. 11 Ayrıca, kanun yollarındaki yargılamanın da asıl dava veya işin doğal bir uzantısı olması sebebiy- le, bu aşamalarda adli yardımın kabul edilmesi, hak arama özgürlüğü ve adil yargılanma hakkının gerçekleştirilebilmesi bakımından önem taşıdığı kabul edilmektedir. Görevsiz mahkemede verilen adli yardım kararının görevli mah- kemede geçerli olup olmayacağı doktrinde tartışılmalıdır. Akbal, asıl davanın açılabileceği yer mahkemesi dışında başka yer mahkemesin- ce verilen adli yardım kararının, davaya bakan mahkeme bakımın- dan bağlayıcı nitelik taşımayacağı görüşündedir. 12 Ancak doktrinde, Atalay ve Kılınç tarafından savunulan baskın görüşe göre, görevsiz mahkeme tarafından verilen adli yardım kararı, görevli mahkemede geçerli olmalıdır. 13 Kural olarak, görevsiz mahkemenin yapmış oldu- ğu mahkeme usul işlemleri geçersizdir. Ancak, görevli mahkeme, bu işlemlerin tekrar yapılmasında herhangi bir fayda görmüyorsa, görev- li mahkeme bir ara karar vererek o işlemlerin geçerli kabul edilme- sine hükmedebilir. 14 Zira usul ekonomisi ilkesi bakımından, görevsiz mahkemede yapılan işlemin aynen tekrarlanmasında bir fayda bulun- mamaktadır. Ayrıca, adli yardım yararlanıcısının içinde bulunduğu durum düşünüldüğünde, görevsizlik sebebiyle adli yardım kararını geçersiz saymak, kurumun amaçlarına da hizmet etmemektedir. 15 Bu görüşler çerçevesinde bizim ulaştığımız sonuç ise, adli yardım ince- lemesinin mutlaka mahkeme tarafından yapılmamasının gerekli olup olmadığı sorusunun sorulması gereğidir. Adli yardım incelemesi ya- pacak mahkemenin belirlenmesine ilişkin usulî sorunların kurumun işlerliğine zarar vermekte; süreci uzatmakta ve bürokrasiye neden ol- maktadır. 11 Mehmet Akif Tutumlu, “Temyiz Aşamasında Adli Yardımdan Yararlanmanın Ko- şulları”, Terazi Hukuk Dergisi, Sayı 102 - Şubat 2015, s. 116. 12 Akbal, s. 157. 13 Kılınç, s. 212; Atalay-Pekcanıtez Usul, s. 2422. 14 Kılınç, s. 212; Ruhi, s. 53; Atalay-Pekcanıtez Usul, s. 2422. 15 Kılınç, s. 212-213.