Türkiye Barolar Birliği Dergisi 142.Sayı

237 TBB Dergisi 2019 (142) Nesibe KURT KONCA B. Arabuluculukta Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun Adli Yardıma İlişkin Hükümlerinin Kıyasen Uygulanması Bakımından Görevli Mahkeme Arabuluculuk ücretine ilişkin adli yardım taleplerinde, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun adli yardımı düzeyen 334 ila 340’ıncı maddeleri kıyasen uygulanacaktır. 16 Ancak, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun adli yardımda görevli mahkemeye ilişkin bu hüküm- lerinin, arabuluculuk ücretine ilişkin adli yardım taleplerinde uygu- lanması mümkün değildir. Zira arabuluculuk sürecinde adli yardıma ilişkin hükümler doğrudan uygulama alanı bulamaz. Hukuk Uyuş- mazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun 13. maddesi uyarınca, Hu- kuk Muhakemeleri Kanunu hükümlerinin uygulanabilmesi, kıyas yo- luyla uygulama arabuluculuk sürecinin mahiyetine uygun düştüğü ölçüde mümkün olacaktır. 17 Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nda görevli mahkeme açıkça düzenlendiği için HukukMuhakemeleri Kanunu’nun adli yardım taleplerinde göreve ilişkin hükümleri uygulama alanı bul- maz. Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 336. maddesinden farklı ola- rak, arabuluculuğa konu olan uyuşmazlık hangi mahkemenin göre- vine girerse girsin, hatta hali hazırda bu uyuşmazlığa ilişkin derdest bir dava bulunsun, adli yardım talebi uyuşmazlık bakımından görevli mahkemede değil; sadece sulh hukuk mahkemesinde adli yardım ta- lebinde bulunulabilecektir. 18 16 Arabuluculuk sürecinde adli yardım incelemesinde belirginlik sağlanması gere- kirken, genel hükümlere yapılan bu atıf doktrinde eleştirilmektedir. “… bazı hu- susları tam belirgin hale getirmeden, genel hükümlere atıf yapmak sorunu çöz- memektedir. Bunun yanında uygulamamamızda adlî yardımın çok iyi işlemediği, mahkemelerin bu konuda kolay karar vermediği de düşünülürse, arabuluculuk bakımından adlî yardım hükümlerinin işletilmesi çok da kolay görünmemekte- dir. Bu ise hukukî korunma, adalete erişim ve hak arama özgürlüğü bakımından sorunlu bir durumdur”. Bkz. Muhammet Özekes/Ömer Ekmekçi/Murat Atalı, Hukuk Uyuşmazlıklarında İhtiyari ve Zorunlu Arabuluculuk, On İki Levha Ya- yıncılık, İstanbul 2018, s. 107. 17 Leyla Akyol Aslan, “Adli Yardım Kurumunun Arabuluculukta Uygulanması- (HUAK m. 13/3)”, Başkent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi , 2018, Cilt 4, Sayı, 1, s. 89. 18 Akyol Aslan, s. 95.