Türkiye Barolar Birliği Dergisi 142.Sayı

25 TBB Dergisi 2019 (142) Cengiz Ozan ÖRS Devlet sırrı kavramı, hukukun farklı dallarını etkilemekle birlikte, tartışmaların asıl yoğunlaştığı yer ceza ve ceza yargılaması hukuku- dur. 54 Ceza hukuku açısından, devlet sırrına ilişkin bilgi ve belgeler, TCK’nın İkinci kitap, Dördüncü kısmındaki “Devlet Sırlarına Karşı Suçlar ve Casusluk” başlıklı Yedinci bölümünde yer alan suçların ko- nusu olarak belirlenmiştir. Örneğin 329. maddede devletin güvenliği- ne ve siyasal yararlarına ilişkin bilgileri açıklama suçu düzenlenmiştir. Madde gerekçesinde, maddenin koruduğu hukuki yararın ülke gü- venliği ve yararları olduğu açıklanmıştır. 55 334 ile 337. maddelerde ise, devlet sırrı olmamakla birlikte yetki- li makamların kanun ve düzenleyici işlemlere göre açıklanmasını ya- sakladığı ve niteliği bakımından gizli kalması gereken belgeleri temin; siyasal veya askeri casusluk amacıyla temin; açıklama; siyasal veya as- keri casusluk maksadıyla açıklama suçları düzenlenmiştir. Daha önce belirttiğimiz üzere buradaki sorun, düzenleyici işlemler ile belgelerin açıklanmasının yasaklanması; başka bir deyişle suçun konusunun dü- zenleyici işlemler ile oluşturulmasıdır. Bu durum, yasallık ve belirlilik ilkeleri ile ve böylece hukuk devleti ilkesiyle bağdaşmamaktadır. III. CEZA YARGILAMASINDA DEVLET SIRRI A. KARŞILAŞTIRMALI CEZA YARGILAMASI HUKUKUNDA DEVLET SIRRI 1. Kazakistan Devlet sırrına ilişkin Kazakistan Ceza Muhakemesi Yasası’nda 56 (KZKCMK) ayrıntılı hükümler yer almaktadır. Ceza davasının açılma- sından sonra yargıç, tarafları soruşturma evresinde bilgi sahibi olma- dıkları ceza yargılaması dosyasından haberdar eder. Taraflar dosya- dan örnek ve notlar alabilir. Ancak devlet sırrı oluşturan bilgiler ve yasalar tarafından korunan diğer sırlar bunun dışındadır (KZKCMK m. 328). Taraflar, devlet sırrı oluşturan bilgileri ve yasalar tarafından korunan diğer sırları ancak duruşmaya getirilmek suretiyle inceleye- bilir (KZKCMK m. 47/9). 54 Hafızoğulları/Özen, s. 21. 55 Tasarıda TCK m. 329’un karşılığı m. 389’dur. 56 04.07.2014 tarihli 231 sayılı, Kazakistan Ceza Muhakemesi Yasası. Bkz. http:// adilet.zan.kz/eng/docs/K1400000231 , (E.T.: 07.09.2018).