Türkiye Barolar Birliği Dergisi 142.Sayı

243 TBB Dergisi 2019 (142) Nesibe KURT KONCA lirliğine ilişkin şerh verilmesi, arabulucunun görev yaptığı yer sulh hukuk mahkemesinden talep edilebilir. Davanın görülmesi sırasında arabuluculuğa başvurulması durumunda ise anlaşmanın icra edile- bilirliğine ilişkin şerh verilmesi, davanın görüldüğü mahkemeden ta- lep edilebilir. Bu şerhi içeren anlaşma, ilam niteliğinde belge sayılır. Dava açılmadan evvel başlayan arabuluculuk süreci sonunda anlaşma belgesi hazırlanmışsa, bu belgeye icra edilebilirlik şerhi verme görevi- nin sulh hukuk mahkemesine ait olduğuna ilişkin düzenleme Hukuk Muhakemeleri Kanunu sistematiği ile bağdaşmaktadır. 32 Zira anlaşma belgesine icra edilebilirlik şerhinin verilmesi bir çekişmesiz yargı işidir (HUAK m. 18/3). Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 383. maddesi uyarınca çekişmesiz yargı işlerinde görevli mahkeme, aksine bir dü- zenleme bulunmadığı sürece sulh hukuk mahkemesidir. Dolayısıyla, devam eden bir yargılamayı konu olmayan bir arabuluculuk sürecin- de sulh hukuk mahkemesinin görevli olması çekişmesiz yargıda gö- revli mahkemenin sulh hukuk mahkemesi olması kuralına uygundur. Buna karşılık, devam eden bir yargılama konusu uyuşmazlığın arabuluculuk süresi sonunda sona erdiren anlaşma belgesine o yar- gılamayı yürüten mahkemenin icra edilebilirlik şerhi vermesi de do- ğaldır. Zira aynı mahkemenin, o yargılamaya ilişkin olarak bir karar vermesi gerekmektedir. İcra edilebilirlik şerhi verilmesi talebinde halinde mahkemenin dava konusuz kaldığı için esas hakkında karar verilmesi yer olmadığı kararı vermesi icap eder. 33 Nitekim ilgili dü- zenlemenin gerekçesinde, davanın görülmesi sırasında arabuluculuğa başvurulması durumunda icra edilebilirlik şerhinin verilmesinin, usul 32 Doktrinde Özbek, 7036 sayılı Kanun değişikliğinden evvel, dava açılmadan önce arabuluculuğa başvurulan durumlarda icra edilebilirlik şerhinin verilmesinde, asıl uyuşmazlık hakkındaki görev kurallarına göre belirlenecek olan mahkeme yerine, olması gereken hukuk bakımından, icra hukuk mahkemelerinin görevli olması gerektiği görüşünü ileri sürmüştür. İcra mahkemelerinin icra edilebilirlik şerhi vermek hususunda icra hukukunda uzman yargı mercii niteliği taşımasını bu görüşüne gerekçe olarak sunmuştur. Bkz. Özbek-Uyuşmazlık Çözümü, s. 1260; Mustafa Serdar Özbek, “Arabuluculuk Sonunda Düzenlenen Anlaşma Belgesine İcra Edilebilirlik Şerhi Verilmesinde Görevli ve Yetkili Mahkeme”, Başkent Üniver- sitesi Hukuk Fakültesi Dergisi , 2017. C. 3. S. 2, s. 79; . 33 Emre Kıyak, “Arabuluculuk Sonucunda Ulaşılan Anlaşma Belgesinin Hukuki Ni- teliği”, TAAD , Y. 6, S. 21, Nisan 2015, s. 544; Akyol Aslan, s. 111. Tarafların talepleri veya tutumları neticesi ortaya çıkabilecek diğer ihtimallerde mahkemenin vereceği kararlar için bkz. Melis Taşpolat Tuğsavul, Türk Hukukunda Arabuluculuk, Yet- kin Yayınları, Ankara 2012, s. 193-194.