Türkiye Barolar Birliği Dergisi 142.Sayı

294 Avukatlık Sözleşmesinin Tüketici İşlemi Bakımından Değerlendirilmesi IV. AVUKATLIK SÖZLEŞMESİ TÜKETİCİ İŞLEMİ NİTELİĞİNİ HAİZ OLABİLİR Mİ? Avukatlık sözleşmesinin, tüketici işlemi niteliğini haiz olabilip olamayacağı sorusunun cevabı için, şu üç sorunu yanıtlanması gerek- mektedir: • Müvekkil tüketici sıfatına sahip olabilir mi? • Avukat sağlayıcı sıfatına sahip olabilir mi? • Avukatlık hizmeti TKHK m. 3/d anlamında hizmet olarak kabul edilebilir mi? Önemle belirtmek gerekir ki bu sorular, avukatlık sözleşmesinin tüketici işlemi niteliğinin tespitinde rol oynar. Avukatlık hizmetinin konusu, hukukî uyuşmazlıkta tüketici işleminin mevcut olup olmama- sı, avukatlık sözleşmesinin tüketici işlemi niteliğinden bağımsızdır. Müvekkilin tüketici sıfatı, avukatlık sözleşmesi yapılırken güttüğü amaca göre tespit edilir. Şayet müvekkil, avukatlık sözleşmesini kurar- ken ticari veya mesleki olmayan amaçlarla hareket ediyorsa tüketici olarak nitelendirilir. Buna karşılık müvekkil, avukatlık sözleşmesini kurarken ticari veya mesleki amaçlarla hareket ediyorsa tüketici sıfa- tını haiz olamaz. Örneğin, boşanma davası ile ilgili avukatlık hizmeti için avukatlık sözleşmesi yapan gerçek kişi, tüketici sıfatına sahiptir. 11 Zira boşanma davası için avukatlık hizmeti almak, ticari veya mesleki amaç olarak değerlendirilemez. TKHK m. 3/k hükmünde, tüzel kişi- lerin de tüketici sıfatını haiz olabileceği düzenlendiğinden, avukatlık sözleşmesine taraf olan ve ticari veya mesleki olmayan amaçlarla ha- reket eden bir dernek veya vakıf, pekâlâ tüketici sıfatını haiz olabilir. Buna karşılık, avukatlık sözleşmesi yapan tüzel kişi tacir, tüketici sıfa- tına sahip olamaz. Zira tüzel kişi tacirlerin, ticari olmayan amaçlarla hareket etmesi mümkün değildir. 12 Benzer şekilde, gerçek kişi tacir, ticari işletmesi ile ilgili hususlarda avukatlık sözleşmesi yaparsa, yine 11 Aynı yönde bkz. Şebnem Akipek, “Avukatın Özen Yükümlülüğü ve Tüketicinin Korunması”, Sektörel Bazda Tüketici Hukuku ve Uygulamaları 2015-2016, Anka- ra 2016, s. 188; Faruk Acar, “Avukatların Serzenişi: Ücret Sözleşmelerinde Tüke- tici Hukuku Denetimi”, Sektörel Bazda Tüketici Hukuku ve Uygulamaları 2018, İstanbul 2018, s. 240. 12 Gümüş, s. 31; Aslan, s. 5; Karakocalı/Kurşun, s. 25-26; Zevkliler/Özel, s. 92; Çabri, s. 59; Akipek, Milli Şerh, s. 56.