Türkiye Barolar Birliği Dergisi 142.Sayı

296 Avukatlık Sözleşmesinin Tüketici İşlemi Bakımından Değerlendirilmesi Avukat, avukat tarafta yer aldığı her avukatlık sözleşmesinde aynı amaçla hareket ettiğinden avukatın amacının her sözleşme için ayrı değerlendirilmesine ihtiyaç yoktur. Bu anlamda, avukatın sağlayıcı sıfatı bakımından, sözleşmede avukat olarak yer alan her avukat için ortak değerlendirme yapılabilir. Sözleşmede avukat tarafında yer alan her avukat, mesleki amaçlarla hareket eder. Avukatın mesleki amaç- larla hareket ettiğinde tereddüt yoktur. Zira avukat, avukatlık mes- leğini icra etmek ve kural olarak karşılığında avukatlık ücretine hak kazanmak amacıyla avukatlık sözleşmesi yapmaktadır. TKHK m. 3/ı hükmü uyarınca sağlayıcı sıfatında belirleyici olan ticari veya mesleki amaç olduğuna göre, avukatlık sözleşmesi kurulurken mesleki amaç- larla hareket eden avukat da pekâlâ sağlayıcı sıfatını haiz olabilir. 15 TKHK m. 3/d hükmüne göre hizmet, mal sağlama dışında kalan ve karşı edimi olan her türlü edimdir. Avukatlık sözleşmesinin konu- su avukatlık hizmetidir. Bu anlamda avukatlık hizmeti, mal sağlama dışındaki bir edimdir. 16 Şayet avukatlık sözleşmesi ücretsiz değilse avukatlık hizmeti, TKHK m. 3/d anlamında hizmet niteliğine bürü- nür. 17 Buna karşılık, ücretsiz avukatlık sözleşmesi, konusunun hizmet olmaması sebebiyle tüketici işlemi niteliğinde olmaz. 18 Şu hâlde, müvekkil ticari veya mesleki olmayan amaçlarla avukat- lık hizmeti alıyorsa ve avukatlık sözleşmesi ücretsiz değilse, avukatlık 15 Aynı yönde bkz. Karakocalı/Kurşun, s. 28; Akipek, Milli Şerh, s. 55; Akipek, Avu- katın Özen Yükümlülüğü ve Tüketicinin Korunması, s. 187; Acar, s. 239. Aksi yön- de bkz. Güner, s. 318-319. Ama elbette avukat olan bir kimse, kendisinin tarafı olduğu bir hukukî uyuşmaz- lık için avukatlık sözleşmesine müvekkil olarak taraf olabilir. Bu durumda mü- vekkil olarak avukatlık sözleşmesine taraf olan avukat, müvekkil olarak değer- lendirilerek tüketici sıfatına sahip olur veya olmaz. Örneğin, bir avukatın vekâlet ücreti alacağı için başka bir avukatla avukatlık sözleşmesi yapması hâlinde, ala- caklı avukat mesleki amaçlarla hareket ettiğinden tüketici sıfatına sahip olmaz. Buna karşılık avukat, boşanma davası için avukatlık sözleşmesine müvekkil ola- rak taraf oluyorsa artık, ticari veya mesleki olmayan amaçlarla hareket ettiğinden tüketici sıfatını haiz olur. 16 Aynı yönde bkz. Çabri, s. 29-30. 17 Aynı yönde bkz. Akipek, Avukatın Özen Yükümlülüğü ve Tüketicinin Korunma- sı, s. 187; Acar, s. 238-239. 18 İvazsız sözleşmelerin tüketici işlemi sayılmayacağı kabul edilerek de aynı sonu- ca ulaşılabilir. İvazsız sözleşmelerin tüketici işlemi sayılamayacağı yönünde bkz. Rona Serozan, “Tüketiciyi Koruma Yasasının Sözleşme Hukuku Alanındaki Dü- zenlemesinin Eleştirisi”, Yasa Hukuk İçtihat ve Mevzuat Dergisi , Cilt XV, Sayı 173/4, Mayıs 1996, s. 580; Ozanoğlu, s. 70-71; Zevkliler/Özel, s. 79, Çabri, s. 50.