Türkiye Barolar Birliği Dergisi 142.Sayı

308 Yapay Zekâ ve Telif Hakkı İlk defa Amerikalı bilgisayar bilimci John McCarthy tarafından ortaya atılmış olan yapay zekâ kavramını tanımlamak ise, kolay bir iş değildir. 6 Yapay zekâ en genel anlamda, algılama, öğrenme, geliş- tirme, yaratıcılık, iletişim kurma, karar verme, sonuç çıkarma gibi nor- malde insan zekâsını gerektiren işlevleri yerine getirebilen sistemler olarak tanımlanabilir. 7 Bu tanımdan da anlaşılacağı üzere yapay zekâ, zeki varlıkların gerçekleştirdikleri işlevleri yapma yeteneğine sahip olan sistemlerde bulunan zekâya verilen genel bir isimdir. 8 Buna göre yapay zekâ, bir bilgisayarda olabileceği gibi bir robotta, akıllı telefon- da veya başka herhangi bir makinede de bulunabilir. 9 Burada dikkat edilmesi gereken husus makinenin gerçekleştirdiği işlevin insanların zekâsı ile gerçekleştirdikleri işlevlerle benzerlik gösterip göstermediği ve bu işlev yerine getirilirken zekâya ilişkin unsurların kullanılıp kul- lanılmadığıdır. B. Robot Kavramı Robot kavramı ilk olarak Çek yazar Karel Čapek tarafından orta- ya atılmıştır. Esasen, yazar tarafından bir tiyatro eserinin başlığında kullanılan “Robot” kelimesi, Çekçe’de hizmetkârlık, zorunlu iş gücü, ağır iş anlamlarına gelen “Robota” kelimesinden türetilmiş ve İngiliz- ceye geçmiştir. 10 Böylece, bugün tüm dünyada kullanılan robot keli- mesi ortaya çıkmıştır. Robot kavramı en basit anlamda, kendi kendi- ni yönetme yetisine sahip olan, bağımsız olarak hareket edebilen ve amaçlanan görevleri yerine getirebilen, insanın fiziksel olarak yaptığı idUSL1N18V018 (Son Erişim Tarihi: 17.04.2019). 6 Yanisky-Ravid, s. 673; John McCarthy hakkında ayrıntılı bilgi için bkz. http:// jmc.stanford.edu/index.html (Son Erişim Tarihi: 17.04.2019). 7 Yanisky-Ravid, s. 673; B. J. Copeland, “Artificial Intelligence”, 11 Nisan 2019, https://www.britannica.com/technology/artificial-intelligence (Son Erişim Tari- hi: 17.04.2019). 8 Yapay Zekâ kavramının İngilizce karşılığı olan “Artificial Intelligence” terimi tüm dünyada çok yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Ayrıca bu ifadenin kısaltması olan “Al” terimi de yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. 9 Bozkurt Yüksel, Yapay Zekânın, s. 588. 10 Robot kelimesinin kökeni hakkında ayrıntılı bilgi için bkz. R. Szabolcsi, “The Birth of the Term Robot”, Advances in Military Technology, Volume: 9, No: 1, Haziran 2014; The Editors of Encyclopaedia Britannica, “Karel Čapek”, 18 Şubat 2019, https://www.britannica.com/biography/Karel-Capek (Son Erişim Tarihi: 17.04.2019); Çağlar Ersoy, Robotlar, Yapay Zekâ ve Hukuk, On İki Levha Yayıncı- lık, 3. Baskı, İstanbul, 2018, s. 5.