Türkiye Barolar Birliği Dergisi 142.Sayı

314 Yapay Zekâ ve Telif Hakkı III. TÜRK HUKUKU AÇISINDAN FİKRÎ ÜRÜN, ESER VE ESER SAHİPLİĞİ KAVRAMLARI A. Fikrî Ürün ve Fikrî Hakkın İçeriği İnsanoğlunun bugün ulaştığı bilgi ve kültür seviyesine ulaşmasın- da bilgilerin işlenmesinin ve bunların insanlığın kullanımına faydalı eserlere dönüştürülmesinin önemi son derece büyüktür. Gerçekten de insanoğlu yüzyıllar boyunca edindiği bilgileri nesilden nesile ak- tararak ve her yeni nesille birlikte bu bilgilere yeni bilgiler ve buluşlar ekleyerek bugün medeniyet dediğimiz olguyu ortaya koymuştur. Ça- ğımızda ise, buluş yaparak ve fikrî ürün ortaya koyarak insanlığı ileri seviyeye taşıma potansiyeli, artık sadece insanlarda değil aynı zaman- da yapay zekâlarda da bulunmaktadır. Fikrî ürünler, insanın sahip olduğu aklı ve zekâsını kullanarak ger- çekleştirdiği fikrî emek ve çalışmaları neticesinde, aklın ve düşüncenin ürünü olarak ortaya koyulan gayri maddi nitelikte ürünler olarak ta- nımlanmaktadır. 43 Ayrıca fikrî ürünlerin, üzerinde somutlaştığı eşya- dan farklı bir varlığa sahip ve ayrı bir hukuki rejime tabi olduğu kabul edilmektedir. Buna göre örneğin, bir müzik plağında somutlaşmış olan fikrî ürün ile bu müzik plağı aynı varlığa sahip değildir ve aynı huku- ki rejime tabi olmazlar. Gerçekten de müzik plağının korunması eşya hukukuna göre söz konusu olurken, müzik plağında somutlaşmış olan fikrî ürünün korunması, somut olaydaki fikrî ürünün niteliğine göre, fikir ve sanat eserleri hukuku, patent veya faydalı model hukuku ya da endüstriyel tasarım hukuku uyarınca olabilecektir. 44 Böylece, bir kim- se bir müzik plağı satın aldığında yalnızca plağın mülkiyetine sahip olmakta yoksa plakta somutlaşmış olan fikrî ürünün de hak sahipliğini kazanmamaktadır. Nitekim bu kimse bu plakları fikrî ürün sahibinden izinsiz olarak çoğaltır ve dağıtırsa onun fikrî haklarını ihlal etmiş ola- caktır. Bu durum, ürün sahibine, fikrî ürün üzerinde tanınan münhasır yetkilerden kaynaklanmaktadır. 45 şim Tarihi: 17.04.2019); Zimmerman, s. 8. 43 Ünal Tekinalp, Fikrî Mülkiyet Hukuku, Vedat Kitapçılık, 5. Baskı, İstanbul, 2012, s. 5; Mustafa Ateş, Fikrî Hukukta Eser, Turhan Kitabevi, 1. Baskı, Ankara, 2007, s. 8-9; Savaş Bozbel, Fikri Mülkiyet Hukuku, On İki Levha Yayıncılık, 1. Baskı, İstanbul, 2015, s. 17. 44 Tekinalp, s. 5-7. 45 Tekinalp, s. 7-8, ayrıca 155 vd.; Ateş, Eser, s. 13-17. Nitekim 5846 sayılı Fikir ve