Türkiye Barolar Birliği Dergisi 142.Sayı

318 Yapay Zekâ ve Telif Hakkı laşması (TRIPS) m. 9/2 ve Dünya Fikrî Mülkiyet Örgütünün (WIPO) Fikrî Haklar Anlaşması (WCT) m. 2 ile birlikte, telif hakkı korumasının ifade ediş biçimini dolayısıyla üslubu kapsadığı açıkça kabul edilmiş- tir. 62 Ancak bu durum eserin yalnızca şeklinin korunup içeriğinin ko- runmadığı anlamına gelmez. Eserde hususiyet hem şekil hem de içerik ile ortaya çıkar, şekil ve içeriğin bütününde kendisini gösterir. 63 Hususiyetten söz edilebilmesi için ortada fikrî bir çabanın ve faa- liyetin, yaratıcı bir fikrî çalışmanın bulunması şarttır. 64 Zira mutlak ve inhisâri haklar olarak nitelendirilebilecek olan fikrî haklar diğer kişi- lerin hürriyet alanını tek bir şahıs lehine sınırlandırdığından, bunların ancak genel kültürü zenginleştiren fikrî ürünlere bahşedilmesi gerekir. Herkesçe bilinen bilgilerden istifade edilerek ortaya konulan dolayı- sıyla sahibinin hususiyetini taşımayan ürünler korumaya layık görül- mez. 65 Doktrinde yaratıcı bir fikrî çalışma gerçekleştirme ve sahibinin hususiyetini taşıma özelliklerinin sadece gerçek kişilere özgü olduğu ve dolayısıyla FSEK anlamında eserlerin ancak gerçek kişiler tarafın- dan ortaya konulabileceği savunulmaktadır. 66 Buna göre, makine ve bilgisayarların insandaki gibi zihinsel bir faaliyetle, yaratıcı bir fikrî çabayla hususiyeti yansıtan ürünler ortaya koyması söz konusu olma- dığından dolayı bunlar tarafından ortaya konan ürünler FSEK anla- bir çaba, insan duyguları tarafından algılanabilecek belli bir şekle bürünmediği sürece 5846 sayılı Kanun’un 1/B maddesinin (a) bendine göre eser olarak koru- namayacaktır…”, Yargıtay Ceza Genel Kurulu, T. 09.10.2018, E. 2018/19-398, K. 2018/413, http://www.kazanci.com.tr / (Son Erişim Tarihi: 17.04.2019). 62 1994 tarihli Ticaretle Bağlantılı Fikrî Mülkiyet Hakları Anlaşması’nın (TRIPS) ta- mamı için bkz. https://www.wto.org/english/docs_e/legal_e/27-trips.pdf (Son Erişim Tarihi: 17.04.2019); 20 Aralık 1996’da Cenevre’de kabul edilen Dünya Fikrî Mülkiyet Örgütü’nün (WIPO) Fikrî Haklar Anlaşması’nın (WCT) tamamı için bkz. https://wipolex.wipo.int/en/text/295157 (Son Erişim Tarihi: 17.04.2019); Her iki düzenlemede de konuyla ilgili birebir aynı ifade kullanılmıştır: “Copy- right protection shall extend to expressions and not to ideas, procedures, methods of operation or mathematical concepts as such.”. 63 Tekinalp, s. 108; Ateş, Eser, s. 85-86. 64 Tekinalp, s. 107, ayrıca 113; Suluk/Orhan, s. 143-144; Kılıçoğlu, s. 109 vd. 65 Hirsch, s. 131; Ateş, Eser, s. 77-78; Kılıçoğlu, s. 109-110; Tekinalp’e göre, buradaki fark bir kavgayı tanığın ifadesinden nakleden mahkeme tutanağı ile kavgayı ken- dine özgü cümleler ve teknikle anlatan bir yazarın hikayesi arasındaki farkı ifade etmektedir. Mahkeme tutanağını her hâkim ve savcı meslekleri gereği düzenler- ken, kavgayı kendine özgü cümleler ve teknikle anlatan yazar, ürüne hususiyetini yansıtmaktadır. Tekinalp, s. 104. 66 Tekinalp, s. 113; Kılıçoğlu s. 114; Ateş, Eser, s. 80-81; Bozbel, s. 28; Öztan, s. 65-74, ayrıca 82-87.