Türkiye Barolar Birliği Dergisi 142.Sayı

319 TBB Dergisi 2019 (142) Mustafa ZORLUEL mında eser sayılamaz. 67 Bu bakımdan tamamen mekanik olgular veya tesadüflerin bir araya gelmesi neticesinde ortaya konmuş ürünlerin FSEK bakımından eser sayılmayacağı kabul edilmektedir. 68 Örneğin, tamamen bir bilgisayar programı tarafından ortaya konulan tercüme ürünün eser olduğundan söz edilemez. 69 Zira burada tamamen veri- len amacı gerçekleştirmek için faaliyette bulunan, herhangi bir yara- tıcı fikrî çalışma ortaya koymayan mekanik bir yapı söz konusudur. Bunun gibi, tamamen doğa güçlerinin katkısı neticesinde oluşmuş ci- simler de eser sayılmaz zira burada da yaratıcı bir fikrî çalışmadan söz edilemez. 70 Yine bir maymun tarafından yapılan resim de eser olarak kabul edilmemektedir. 71 Bir makine kendi başına hareket etmemiş aksine insan iradesine göre hareket hali söz konusuysa ve eserin meydana getirilmesi için bir araç olarak kullanılıyorsa, ortada insanın yarattığı bir eserin bulundu- ğunu kabul etmek gerekecektir. 72 Ancak bir insan tarafından makine yardımıyla oluşturulan ürünlerde insanın hususiyetini yansıtmasına engel olacak mahiyette bir makine kullanımı söz konusuysa, diğer bir ifadeyle seçeneklerin sadece makine tarafından belirlendiği ve maki- neyi kullanan herkesin aynı sonuca ulaşabileceği bir durum mevcutsa, bu ürünün eser olarak kabul edilmeyeceği savunulmaktadır. 73 Örne- ğin, tamamını bilgisayarın yaptığı bir tercüme üründe böyle bir du- rum vardır ve bu ürünün eser olarak kabul edilmemesi gerekir. Bir fikrî ürünün, FSEK anlamında eser olarak kabul edilebilmesi için kanunda sayılan eser türlerinden birine girmesi gerekmektedir. FSEK m. 2-5 arasında bu eser türleri; i-) ilim ve edebiyat eserleri, ii-) musiki eserleri, iii-) güzel sanat eserleri, iv-) sinema eserleri olarak dört ana başlık altında tasnif ve tanzim edilmiştir. 74 Bu eser türleri açısın- dan sınırlı sayı (numerus clausus) ilkesi geçerliyken, kanunda bu eser 67 Tekinalp, s. 113; Kılıçoğlu, s. 114; Ateş, Eser, s. 80-81. 68 Öztan, s. 67-69. 69 Kılıçoğlu, s. 114; Tekinalp, s. 113; Bozbel, s. 28. 70 Tekinalp, s. 113; Ateş, Eser, s. 80-81. 71 Kılıçoğlu s. 115; Öztan, s. 87. 72 Ateş, Eser, s. 157-158. 73 Tekinalp, s. 113; Ateş, Eser, s. 157-158; Bozbel, s. 28; Öztan, s. 83-84. 74 Eser türleri hakkında ayrıntılı bilgi için bkz. Ateş, Eser, s. 119 vd.; Tekinalp, s. 114 vd.; Suluk/Orhan, s. 146 vd.; Kılıçoğlu s. 123 vd.