Türkiye Barolar Birliği Dergisi 142.Sayı

323 TBB Dergisi 2019 (142) Mustafa ZORLUEL de gereksiz bir hüküm olarak görmekten ziyade bu duruma hizmet eden bir hüküm olarak kabul etmek gerekir. 89 IV. ANGLO-AMERİKAN HUKUKU AÇISINDAN ESER SAYILMA ŞARTLARI, ESER SAHİPLİĞİ KAVRAMI VE YAPAY ZEKÂ TARAFINDAN ORTAYA KONAN FİKRÎ ÜRÜNLERİN KISACA DEĞERLENDİRİLMESİ A. Anglo-Amerikan Hukuku Bakımından Eser Sayılma Şartı Olarak Orijinallik ve Yaratıcılık Unsurları İngiliz ve Amerikan hukuk sistemlerinde bir fikrî ürünün eser ola- rak kabul edilebilmesi ve koruma konusu olabilmesi için öncelikle ori- jinal olması şartı aranmaktadır. 90 Orijinalliğin açıklanmasında, bir fik- rin bir eserde vücut bulmaksızın korumaya konu olamayacağı ilkesine gönderme yapılmaktadır. 91 Buna göre, telif hakkı korumasının, fikrin altında yatan orijinallikle değil fikrin ifade ediliş biçimindeki orijinal- likle ilgilendiği kabul edilmektedir. 92 Telif hakkıyla korunabilmesi için bir fikrî ürünün, fikrî ürün sahibinden kaynaklanması gerektiği, bu anlamda orijinalliğin yaratıcılıktan çok bir kaynak göstergesi olarak kullanıldığı da dile getirilmektedir. 93 Fikrî ürünün ürün sahibinden kaynaklanmasının, diğer bir ifadeyle orijinal olmasının ise, ürün sahi- binin ürünü ortaya koyarken kendi emeğini, becerisini ve yorumlarını kullanmasını ifade ettiği, telif hakkıyla korunanın da işte bu emek, be- ceri ve yorum olduğu İngiliz Mahkemeleri tarafından da kabul edil- mektedir. 94 89 Ateş, Sahiplik, s. 338-339. 90 Amerikan hukukunda, Copyright Act of 1976 (17 U.S.C.) §102/(a): “Copyright protection subsists, in accordance with this title, in original works of authors- hip…”; İngiliz hukukunda, Copyright, Designs and Patents Act 1988 (CDPA) m. 1: “Copyright is a property right which subsists in accordance with this Part in the following descriptions of work —(a) original literary, dramatic, musical or artistic works…”. 91 Jennifer Davis, Intellectual Property Law Core Text, Oxford University Press, Fourth Edition, Oxford, 2012, s. 29, http://search.ebscohost.com/login.aspx?d irect=true&db=nlebk&AN=678239&lang=tr&site=eds-live (Son Erişim Tarihi: 17.04.2019). 92 Davis, s. 29. 93 Annemarie Bridy, “Coding Creativity: Copyright and the Artificially Intelligent Author”, Stanford Technology Law Review , Volume: 5, 2012, s. 7; Davis, s. 29; Boz- kurt Yüksek, Yapay Zekânın, s. 606. 94 University of London Press Ltd v University Tutorial Press Ltd [1916] 2 Ch 601