Türkiye Barolar Birliği Dergisi 142.Sayı

325 TBB Dergisi 2019 (142) Mustafa ZORLUEL dır. Gerçekten de Amerikan hukukunda “work made for hire” denilen model uyarınca, iş ilişkisi çerçevesinde veya sipariş üzerine yaptırılan eserlerde eser sahipliği sıfatının ve bundan doğan hakların, taraflar arasında aksine yazılı bir anlaşma bulunmadıkça işverene veya sipa- rişte bulunan kişiye ait olacağı kabul edilmiştir. 100 İngiliz hukukunda da bir işçi tarafından çalışması sırasında ortaya konan fikir ve sanat eserlerinin sahipliğinin sözleşmede aksi öngörülmemişse işi gördüre- ne ait olacağı kabul edilmiştir. 101 Burada, öncelikle taraflar arasındaki sözleşmenin içeriğine bakılacak, şayet eser ortaya koyulması için gö- revlendirme, kaynak ayırma, mesai harcama gibi bir durum söz konu- suysa ortaya konan eserin iş sahibine ait olduğu kabul edilecektir. 102 C. Yapay Zekâ Tarafından Üretilen Fikrî Ürünlere Anglo- Amerikan Hukuku Açısından Genel Bir Bakış Bir fikrî ürünün telif hakkı korumasına konu olabilmesi için daha hafif ve objektif kriterler çerçevesinde orijinallik ve yaratıcılık unsuru- nu merkeze oturtan Anglo-Amerikan hukuk sisteminde yapay zekâlar tarafından ortaya konan ürünlerin fikir ve sanat eseri olarak kabul edilmesinin ve telif hakkı korumasına konu olmasının daha kolay ola- bileceği düşünülebilir. İngiltere’de kabul edilen 1988 tarihli Telif Hakkı, Tasarımlar ve Patentler Kanunu (CDPA) m. 9/(3) uyarınca, bilgisayar tarafından üretilen edebî, dramatik, müzikal ya da sanatsal çalışmalar söz konu- su olduğunda eser sahibi, eserin yaratılması için gerekli ayarlamaları gerçekleştiren kişi olarak anılacaktır. 103 Bu yasal düzenlemeyle insan unsurunun tamamen ortadan kaldırılmadığı ancak yaratma süreci- Dundee, 2009, s. 21, http://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=n lebk&AN=753500&lang=tr&site=eds-live (Son Erişim Tarihi: 17.04.2019); Davis, s. 40. 100 17 U.S.C. §201/(b); Ateş, s. 28. 101 CDPA m. 11/ (2); Spiers, s. 21; Davis, s. 42. 102 Spiers, s. 21-22; Davis, s. 42. 103 CDPA m. 9/(3): “In the case of a literary, dramatic, musical or artistic work which is computer-generated, the author shall be taken to be the person by whom the ar- rangements necessary for the creation of the work are undertaken.” Ayrıca, CDPA m. 178 uyarınca, bilgisayar üretimi eser, bilgisayar tarafından üretilmiş olan ve insan eser sahibinin bulunmadığı eseri ifade etmektedir. CDPA m. 178: “ ‘Compu- ter-generated’, in relation to a work, means that the work is generated by compu- ter in circumstances such that there is no human author of the work.”.