Türkiye Barolar Birliği Dergisi 142.Sayı

386 Halka Açık Anonim Ortaklıklarda Yöneticilere Sağlanan Mali Hakların Belirlenmesinde ... I. YÖNETİCİLERE SAĞLANAN MALİ HAKLARIN BELİRLENMESİNDE PAY SAHİPLERİNİN KARAR SÜRECİNE KATILMASINA İLİŞKİN DÜZENLEMELERİN AMACI VE ETKİLERİ A) Genel Olarak Uluslararası doktrinde, piyasada ve medyada, kurumsal yöne- timin en popüler konularından biri halka açık anonim ortaklıklarda yöneticilere sağlanan mali haklar ve bu hakların aşırı miktarda belir- lenmesinin pay sahiplerinin menfaatleri açısından doğuracağı sonuç- lardır. 1990’lı yılların başından itibaren, özellikle ABD, İngiltere ve Avrupa’da yöneticilere sağlanan mali haklarda artış olduğu görül- mektedir. Bahsi geçen mali haklar temel ücret, kısa dönemli teşvik primleri, ikramiyeler, uzun dönemli teşvik primleri, sosyal haklar ve diğer ayrıcalıklardan oluşmakla beraber, yıllar itibarıyla yöneticilerin ücret kalemleri içerisinde temel ücretin azaldığı, ücretlerdeki toplam artışın yan ücret ve haklardan kaynaklandığı gözlemlenmektedir. 4 Bilindiği üzere, şirket yöneticilerinin temel beklentisi, çalışmaları karşılığında mümkün olan en yüksek mali hakları elde etmektir. Yö- neticiler lehine tanınan haklar, bir taraftan yöneticilerin şirket içindeki çıkarlarının korunmasına hizmet ederken, diğer taraftan yöneticilerin şirket içindeki çalışmalarının desteklenip ödüllendirilmesi bu kişile- rin şirket menfaatine hareket etmelerinin teşvikinde önemli rol oyna- maktadır. 5 Ayrıca, şirketler başarılı ve kalifiye yöneticileri kaybetme- mek veya bu tür nitelikli kişilerin rekabet ettikleri diğer şirketlerden ayrılarak kendi şirketlerinin yönetim kadrosunda görev yapmalarını sağlamak amacıyla bu yöneticilere yüksek miktarda mali haklar içeren ücret paketleri teklif edebilmektedirler. Ancak, şirket yöneticilerinin mevcut pozisyonlarını koruma ça- bası bazı durumlarda kendi çıkarlarını pay sahiplerinin veya şirketin 4 Gönen Dündar, “Üst Düzey Yöneticilerin Ücretlerinin Belirlenmesinde Temel İlkeler”, Yönetim, Yıl 9, Sayı 29, Ocak-1998, s. 22-25, http://isletmeiktisadi. istanbul.edu.tr/wp-content/uploads/2013/09/Y%C3%B6netim-29-1998-3.pdf (Erişim Tarihi:15.6.2017). 5 İsmail Kırca/Feyzan Hayal Şehirali Çelik/Çağlar Manavgat, Anonim Şirketler Hukuku, Cilt 1, Ankara, 2013, s. 265-266.