Türkiye Barolar Birliği Dergisi 142.Sayı

390 Halka Açık Anonim Ortaklıklarda Yöneticilere Sağlanan Mali Hakların Belirlenmesinde ... Konuyu ahlaki ve eşitlik temelli bir sorun olarak nitelendirenler, yöne- ticilerin şirket çalışanlarının ücretlerinin katbekat üzerinde ücret alma- larının kabul edilemez ve haksız olduğunu savunmakta iken, konuyu ekonomik özgürlük ve pay sahiplerinin menfaati ile şirket performan- sı çerçevesinde değerlendirenler pay sahiplerine sunulduğu sürece yöneticilere mevcut hatta daha yüksek mali hakların sunulmasında sakınca olmayacağının, sorunun bu kurala uymaksızın mali hakların belirlenmesinde ortaya çıktığı hususunun üzerinde durmaktadırlar. 15 Bu bağlamda, yöneticilere sağlanan mali hakların belirlenmesinde pay sahiplerinin karar sürecine katılmasına ilişkin getirilen yasal dü- zenlemelerin esas amacının yöneticilere sağlanan mali hakların aşırı miktarda belirlenmesinin engellenmesi ve ücretlerin kontrol altında tutulması olduğu söylenebilecektir. 16 Yönetici ücretlerinin sınırlandırılmak ve kontrol altına alınmak istenmesinin gerekçeleri ise çeşitlidir. Bu gerekçeler; yönetici ücretle- rinin ölçüsüz büyüklüğü, 17 yönetici ücretlerinin hak ve adalete uygun olmaması ve bu sebeple alt ve orta düzey yöneticilerin kendilerine yapılan ücret ödemesinin üst düzey yöneticilere oranla düşük kaldı- ğı izlenimine kapıldıklarında şirketi terk etme yolunu seçmeleri, yö- neticilere yapılan yüksek ödemelerin beklenen ve amaçlanan sonucu vermemesi ve yönetici ücretlerinin arttırılmasının her zaman şirket performansının yükselmesi sonucunu doğurmaması, şirketin başarı elde etmesi durumunda, bu başarının bireysel olarak yöneticinin mi, yoksa ekip çalışmasının ürünü mü olduğu veya şans eseri mi gerçek- leştiğinin tam olarak belirlenememesi, 18 şirketlerin başarı elde edeme- 15 Bebchuk/Fried, “Pay Without Performance”, s. 9, 10. 16 Bununla birlikte, bu amacın gerçekleşmediği, hatta düzenlemelerin lüzumsuz ve etkisiz olduğu sonucuna varılan araştırmalar da bulunmaktadır (Correa/Lel, s. 1). 17 Yönetici ücretlerindeki artışın sosyal boyutu düşünüldüğünde, yönetici ücretleri- nin günümüzde ulaştığı düzeyin o ülkedeki asgari ücret ya da yöneticinin çalıştığı işletmedeki çalışanların ortalama ücretlerine oranlarının oldukça yüksek olması sosyal anlamda büyük tepki doğurmaktadır (29 Kasım 2016’da Department of Bu- siness, Energy&Industrial Strategy tarafından yayınlanan Green Paper: Corporate Governance Reform (Green Paper) ,https://www.gov.uk/government/uploads/ system/uploads/attachment_data/file/584013/corporate-governance-reform- green-paper.pdf (Erişim Tarihi: 13.6.2017), “Türkiye’de Üst Yönetim ile İdari Sevi- yeler Arasında 11.1 Kat Fark Var”, Hay Group, 1.10.2013, http://www.haygroup . com/tr/press/details.aspx?id=39635 (Erişim tarihi:15.6.2017). 18 Yöneticilerden kaynaklanmayan sebeplerle şirketin elde ettiği başarı nedeniyle yöneticilerin yüksek ücretler alıp almadıklarına ilişkin yapılan bir çalışmada, yönetici ödemelerinin çoğunluğunda bu durumun söz konusu olduğu ancak iyi