Türkiye Barolar Birliği Dergisi 142.Sayı

430 KKTC’de Düzenleyici İşlemlerin Denetlenme(me)si Sorunu ve Buna Çözüm Yolu: İyi İdare Yasası Giriş Hukuk devletini polis devletinden ayıran en önemli unsurların ba- şında, devletin yürütmüş olduğu etkinlikleri belirli kurallar çerçeve- sinde yürütmesi gelmektedir. Hukuk devletinde devlet, sadece kural koyan değil aynı zamanda koyduğu hukuk kurallarına uyan ve ken- dini bunlarla bağlı sayan bir yapıdır. 1 Bu bağlamda devletin koymuş olduğu kurallara ne kadar uyduğunun da denetlenmesi, yani idarenin yargısal denetimi de yine hukuk devletinin olmazsa olmaz unsurların- dan biri olarak karşımıza çıkmaktadır. İdare üstlenmiş olduğu görev ve hizmetleri yürütürken çeşitli ida- ri işlemler yapmaktadır. Bu işlemlerin başında da genel ve soyut ku- rallar içeren düzenleyici işlemler yer almaktadır. Düzenleyici işlemler genel manada, genel ve kişilik dışı nitelikte olan tek yanlı idari işlemler biçiminde tanımlanmaktadır. 2 Düzenleyici işlemleremaddi kriter (fonksiyonel) açısından bakıldı- ğında genel ve soyut kurallar ihtiva etmeleri nedeniyle kanunlara ben- zemektedirler. 3 İşte bu kriterin, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde (KKTC) yer alan bazı düzenleyici işlemlerin uzun süre yargısal dene- time tabi tutulamamasına neden olması çalışmanın konusunu oluş- turmaktadır. Başka bir ifadeyle, düzenleyici işlemlerin fonksiyonel anlamda yasama işlemi olmaları, KKTC mahkemelerince yargısal de- netiminin gerçekleştirilmesini engelleyici bir durum olarak ileri sürül- müştür. Bunun neticesinde uzun süre birçok düzenleyici işleme karşı yargı yoluna başvurulamamış, başvurulsa da mahkemeler tarafından kabul edilmemiştir. İngiliz dönemi ile birlikte değerlendirildiğinde 100 yılı aşkın yargılama pratiği olan bir coğrafyada, 4 hukuk devletinin en önemli ilkelerinden olan idari işlemlerin yargı denetimine tabi olması hususunun yasal bir engel bulunmamasına rağmen hem de mahkeme kararları ve yorumlarıyla devre dışı bırakılması ne yazık ki uzun bir 1 Ergun Özbudun, Türk Anayasa Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara, 2017, s.126- 127; Kemal Gözler, İdare Hukuku Dersleri, Ekin, Bursa, 2016, s.812-813. 2 Yıldızhan Yayla, İdare Hukuku , Beta, Ankara, 2009, s.143 ; Kemal Gözler, İdare Hukuku Cilt 1., Ekin, Bursa, 2003, s.1017. 3 Gözler (2016), s. 416. 4 İngiliz sömürge dönemi ile birlikte, Kıbrıs Cumhuriyeti, Kıbrıs Türk Federe Dev- leti ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti dönemlerinin toplamı 100 yılı aşkın bir süreye karşılık gelmektedir.