Türkiye Barolar Birliği Dergisi 142.Sayı

440 KKTC’de Düzenleyici İşlemlerin Denetlenme(me)si Sorunu ve Buna Çözüm Yolu: İyi İdare Yasası itiraz yolu açılmak istenseydi, Anayasa koyucu 147. maddede yaptığı gibi sayma yönetimini 148. maddede için de uygulayabilirdi. Başka bir ifadeyle Anayasa Mahkemesi, “karar”ın, sadece 147. maddede sa- yılanlardan ibaret olmadığını, bunların dışında kalan düzenleyici iş- lemlerin de karar olarak kabul edileceğini, maddenin dışında kalan düzenleyici işlemlerin itiraz yoluyla görüşülmesini kabul ederek ve bunların karar niteliğinde olduklarını belirterek açıkça vurgulamıştır. Mahkemenin bu tespiti yapmış olması ilerleyen kısımlarda YİM’in dü- zenleyici işlemleri karar olarak kabul etmeyip denetlemeyi reddetmesi hususu bakımından ayrıca önem taşımaktadır. Çünkü Anayasa Mah- kemesi “ karar ” ibaresini düzenleyici işlem olarak kabul ederken, idari işlemleri denetlemek için kurulmuş olan bir diğer yüksek mahkeme olan YİM düzenleyici işlemleri bu bağlamda değerlendirmemektedir. Var olan bu durumun Anayasa Mahkemesi’ne doğrudan doğruya iptal davası açılabilen ve iptal davası açılamayıp ancak itiraz yoluyla mahkemenin önüne götürülebilen düzenleyici işlemler ayrımı ortaya çıkardığını da ayrıca belirtmek gerekmektedir. Şöyle ki; örneğin dü- zenleyici işlem niteliğinde olan bir emirnameye karşı anayasa mah- kemesinde doğrudan bir iptal davası açmak mümkün değildir. Buna karşın, emirnameden hareketle yapılan bir idari işleme karşı dava açıl- dığında, idari işlemin dayanağı olan emirnamenin anayasaya aykırı- lığı ileri sürüldüğünde bunun Anayasa mahkemesine itiraz yolu ile götürülmesi mümkündür. 31 31 Burada değinilmesi gereken bir diğer önemli konu ise; itiraz yolu ile Anayasa Mahkemesi’nin önüne gelmiş olan düzenleyici işlemler veya onların hükümleriy- le ilgili olarak mahkemenin vermiş olduğu aykırılık kararının sonuçlardır. Şöyle ki; itiraz yolunu düzenleyen 148. maddenin 3. fıkrası uyarınca, Anayasa Mahke- mesinin itiraz yoluyla önüne gelen düzenleyici işlemin Anayasa’ya aykırı oluğu- na hükmetmesi durumunda dahi, aksine bir karar vermedikçe, bu hüküm sadece itiraz yoluna başvuran mahkemenin taraflarını bağlayacaktır. Diğer bir deyişle Anayasa’ya aykırı olduğu saptanmış bir düzenleyici işlem hukuk dünyasındaki varlığını sürdürmeye devam edebilecektir. Bundaki maksadın; itiraz yolu netice- sinde Anayasaya aykırı bulunan kuralın, alt mahkemede görülmekte olan davaya uygulanmasının önüne geçmek olduğu ileri sürülmüştür. Ayrıntılı bilgi için bkz., Necatigil, s. 141. Anayasa Mahkemesi tarafından anayasaya aykırılığı saptanmış bir düzenlemenin sadece itiraz yoluna konu olan olay ve dava için uygulanmayıp, yürürlükte kalmaya devam ederek diğer uygulamalar için de sonuç doğuracak olması; hukuk devleti ve mahkeme kararlarını sonuçları bakımından ayrıca tartı- şılması gereken konuları başında gelmektedir.