Türkiye Barolar Birliği Dergisi 142.Sayı

82 Dilekçe Hakkının Kullanılmasının Engellenmesi Suçu (TCK M. 121) beyanın tutanak altına alınmasını öngördüğünde beyanın tutanak altına alınmaması”; 96 “ s üreli işlemlerde, dilekçenin süresinde veril mesine kar- şın, kabulünün geciktirilmesi” 97 olarak açıklanmaktadır. TCK m.121’in madde başlığı “ Dilekçe hakkının kullanılmasının engellenmesi ”dir. Madde başlığı maddenin yorumlanmasında kanunun hükmüne dâhil olduğundan 98 “engelleme fiili” ile neyin kastedildiği ay- rıca açıklanmalıdır. Engelleme sözlük anlamı ile “istek, gereksinim veya bir davranışın belli bir sonuca ulaşmasının önlenmesi” 99 şeklinde tanım- lanmaktadır. TCK’nın “ Hürriyete Karşı Suçlar” Bölümü’nde yer alan birçok suç tipinde (“ Siyasal hakların engellenmesi (TCK m.114)”, “ İ nanç, düşünce ve kanaat hürriyetinin kullanılmasını engelleme (TCK m.115)”, “Sendikal hakların kullanılmasının engellenmesi (TCK m.118”) bu fiile yer verilmiştir . Ancak bu suç tiplerindeki engelleme fiilleri daha çok suç faillerinin icrai hareketleri ile işleyebileceği türden eylemlerken (zor- lama, cebir veya tehdit kullanma ya da hukuka aykırı başka bir davranış), TCK m.121’deki engelleme eylemi ise faillerinin ihmali bir davranışını gerektirmektedir. Kanaatimizce engelleme fiili, anlam olarak hem icrai hem de ihmali türden bir davranışı açıklamada kullanılabilecektir. Dilekçe resmi olarak kayıtlara girdikten sonra, dilekçe hakkında işlem yapılması gerektiği halde hiçbir işlem yapılmadan bekletilmesi ya da kasıtlı olarak saklanması, ya da kanunen emredildiği halde ilgili- sine bilgi verilmemesi, TCK m.121’de yer alan suçu değil, şartları varsa görevi kötüye kullanma suçunu (TCK m.257) oluşturacaktır. 100 B. MANEVİ UNSUR Dilekçe hakkının kullanılmasının engellenmesi suçu kasten işle- nebilecek türdendir. Bu suçun taksirle işlenebilen şekline kanunda yer verilmemiştir. 96 Retornaz, s. 8. 97 Bkz. TCK m.121’in madde gerekçesi; Benzer açıklama için Bkz. Çakmut, s. 50. 98 TBMM Adalet Komisyonu’nun TCK Tasarısı’na ilişkin 3 Ağustos 2004 tarih ve Esas 1/593, Karar 60 sayılı Raporu’nda, “…Madde başlığı ve gerekçesi, madde metninin ayrılmaz bir parçasını oluşturmaktadır. Bu husus madde hükümlerinin yorumlanması açısından büyük önem taşımaktadır” denilmek suretiyle bu husus vurgulanmıştır. (Koca/Üzülmez, s. 67). 99 Türk Dil Kurumu Büyük Türkçe Sözlük, http://www.tdk.gov.tr/index. php?option=com_bts&view=bts, 29.09.2018. 100 Çakmut, s.50, Gerçeker, s. 1263.